واکاوی الگوی رهبری هرم معکوس در نهادهای خیریه با ابتناء بر مدل دینی بلانچارد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار، مدیریت، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

چکیده

اصولاً نهادهای خیریه از جمله نهادهای ‌غیرانتفاعی هستند که بر مبنای سوددهی شخصی پایه‌ریزی نشده و اهدافی خیرخواهانه و عمومی را دنبال می‌کنند. با عنایت به این امر، مدیریت در این‌گونه سازمان‌ها لازم است داوطلبانه، خیرخواهانه و ایثارگرانه و در یک تعبیر معنویت‌گرا باشد. این پژوهش درصدد واکاوی الگوی رهبری هرم معکوس به‌عنوان الگوی متناسب با مدیریت نهادهای خیریه با تأکید بر مدل دینی بلانچارد بوده که با روشی توصیفی− تحلیلی بر مبنای الگوی حضرت عیسیj با روش قصص محوری قرآنی انجام می‌یابد. نتایج و دستاوردهای تحقیق نشان می‌دهد که الگوی رهبری هرم معکوس با عنایت به شیوه رهبری حضرت عیسیj می‌تواند برای سازمان‌های خیریه الگویی مناسب بوده و مدیران در سطوح مختلف می‌توانند با الهام از الگوی یادشده اثربخشی خود را نشان دهند. این الگو، دارای عناصری همچون قلب خاضع، عقل خاضع و دستان (رفتار) خاضع است که با چشم‌انداز و راهبرد توحیدی بر محور خدمت‌گذاری، تواضع، فروتنی و معنویت پایه‌ریزی شده و رهبران و مدیران در این الگو، افزون‌بر تأکید بر خادم بودن خود، خدمت را با نگاه متواضعانه انجام داده و به خدمت خود رنگ معنویت و الهی می‌بخشند و در مسیر خدمت‌گذاری عاشقانه به تجارت معنوی و الهی دلگرم‌اند؛ ازاین‌رو، با توجه به رهیافت‌های قرآنی مشعر به این الگو، مدیران دارای چشم‌انداز و راهبرد‌های توحیدی در دالان راهبرد معنویت با ابزاری همچون تواضع و فروتنی مسیر خدمت‌گذاری مادی و معنوی را پیموده و اثربخشی را در نهادهای خیریه عینیت می‌بخشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the Inverted Pyramid Leadership Model in Charitable Institutions with Objections on Blanchard's Religious Model

نویسنده [English]

  • abbas shafiee
Associate Professor, Management, Research institute of Hawzah & University, Qom, Iran
چکیده [English]

Basically, charitable organizations are non-profit organizations that are not based on personal profit and pursue charitable and public goals. Considering this, management in such organizations must be voluntary, benevolent and selfless and in a spiritualistic interpretation. This research aims to analyze the leadership model of the inverted pyramid as a model suitable for the management of charitable organizations with an emphasis on Blanchard's religious model, which is carried out with a descriptive-analytical method based on the model of Jesus with the method of Qur'anic stories. The results and achievements of the research show that the leadership model of the inverted pyramid with regard to the leadership style of Jesus can be a suitable model for charity organizations and managers at different levels can show their effectiveness by being inspired by the mentioned model. This model has elements such as a submissive heart, submissive intellect and submissive hands (behavior) which is based on the vision and strategy of monotheism on the axis of service, humility, humility and spirituality, and the leaders and managers in this model, in addition to emphasizing on being a servant, They perform service with a humble look and give their service a spiritual and divine color and are encouraged in the path of loving service to spiritual and divine business; Therefore, according to the Qur'anic approaches inspired by this model, managers with monotheistic vision and strategies in the corridor of spirituality strategy with tools such as modesty and humility walk the path of material and spiritual service and objectify the effectiveness in charitable institutions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Leadership
  • charitable institutions
  • Jesus
  • inverted pyramid
  1. * قرآن کریم

    * نهج‌البلاغه

    1. امام خمینی، روح الله (1378). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    2. امام خمینی، روح الله (1385). تحریرالوسیله. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    3. الوانی، سیدمهدی (1378). مدیریت عمومی. تهران: نشر نی.
    4. بلانچارد، کنت (1381). مدیریت بر قلب‌ها. ترجمه عبدالرضا رضایی‌نژاد. تهران: فرا.
    5. حسن‌زاده سروستانی، حسین؛ مهدی حاجی رستملو، و مهدی تمیزی‌فر (1395). «تأمین مالی جمعی، الگویی مناسب جهت جذب مشارکت‌های خیرین». اولین همایش ملی خیر ماندگار، تهران: بنیاد خیریه راهبردی آلاء.
    6. حسینی، حسین (1395). پیشوا در کلام امام رئوف شرحی بر حدیث امامت امام رضاj. تهران: مرکز فرهنگی انتشارات منیر.
    7. حیدری، محمدرضا، و مرتضی درخشان (1395). «تحلیل کارکردهای بخش سوم (امور خیریه و نیکوکاری)، در توسعه اقتصادی و اشتغال». اولین همایش ملی خیر ماندگار، تهران: بنیاد خیریه راهبردی آلاء.
    8. دوراندیش، پژمان(1389). «آشنایی با مؤسسات خیریه و منابع درآمد آن‌ها». روزنامه دنیای اقتصاد، ش 2146.
    9. دیباجی، محمدعلی (1387). «پیامبران دولتمرد، پژوهشی درباره مدل‌های حکومت دینی در قرآن». تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
    10. رضاییان، علی (1383). مدیریت رفتارهای سیاسی در سازمان. تهران: سمت.
    11. زاهدى، شمس السادات (1376). تجزیه‌وتحلیل سیستم‌ها. تهران: دانشگاه علامه طباطبایى.
    12. سرمد،زهره، عباس بازرگان، و الهه حجازی (1376)، روشهای تحقیق در علوم اجتماعی، تهران: آگاه.
    13. شریعتی، محمدتقی (بی‌تا). امامت در نهجالبلاغه. بی‌جا: بعثت.
    14. شفیعی، عباس (1402). الگوی رهبری امام خامنه‌ای. قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    15. شیخ صدوق، محمد بن علی بن حسین بن بابویه (1404ق). من لایحضره الفقیه. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
    16. مطهری، مرتضی (1380). مجموعه آثار آیت‌الله مطهری. قم: صدرا.
    17. عباسی مقدم، مصطفی(1379). اسوه‌های قرآنی و شیوه‌های تبلیغی آنان. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
    18. عظیم‌زاده اردبیلی، فائزه، و محمدمنصور عظیم‌زاده اردبیلی (1395). «نقش وقف و امور خیریه و داوطلبگی بر فرایندهای اجتماعی». اولین همایش ملی خیر ماندگار، تهران: بنیاد خیریه راهبردی آلاء.
    19. کلینی، محمد بن یعقوب (1413). الکافى. تهران: کتابفروشی علمیه اسلامیه.
    20. گرجی، ابراهیم، و سجاد برخورداری (1388)، مبانی روش تحقیق در علوم اجتماعی، تهران، ثالث.
    21. مجلسى، محمدباقر (1423ق). بحارالانوار. الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهارj، بیروت: دارالاضواء.
    22. محمدی سیرت، حسین (1391). اصول مدیریت بحران در قرآن کریم. چاپ اول، تهران، دانشگاه امام صادقj.
    23. مرتب، یحیی، و وحید یاوری (1395). «بررسی چگونگی نظارت کارآمد بر نهادها و فعالیت‌های خیریه». اولین همایش ملی خیر ماندگار، تهران: بنیاد خیریه راهبردی آلاء.
    24. مرتضوی، مهدی، محمد حسن‌زاده، محمدجواد تاجیک، و سهیل نجات، (1395). «مفهوم‌سازی شبکه ملی مؤسسات خیریه». اولین همایش ملی خیر ماندگار، تهران: بنیاد خیریه راهبردی آلاء.
    25. مکارم شیرازی، ناصر (1362). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    26. موسی‌پور، نعمت‌الله، لیلا عیاری، و سیدمحمد سیدکلان (1395). «ارائه الگوی کارآمد تربیتی امور خیر و نیکوکاری در بستر نظام آموزش و پرورش». اولین همایش ملی خیر ماندگار، تهران: بنیاد خیریه راهبردی آلاء.
    27. مهدوی، سمیه، و مهدی طغیانی (1395). «شاخص‌های ارزیابی عملکرد بخش وقف و خیریه با استفاده از کارت امتیاز متوازن». اولین همایش ملی خیر ماندگار، تهران: بنیاد خیریه راهبردی آلاء.
    28. نقی‌پورفر، ولی‌الله (1371). پژوهشی پیرامون تدبر در قرآن: زمینه‌ها، کلیدها، اصول، شیوه‌ها، مراحل، نمونه‌ها. تهران: اسوه.
    29. نقی‌پورفر، ولی‌الله (1377). اصول مدیریت اسلامی و الگوهای آن. تهران: دانشگاه تهران.
    30. نکویی مقدم، محمود، سعیده امیر یوسفی، زهرا قربانی بهابادی، و محمدرضا امیراسماعیلی (1392). «نقش مؤسسات خیریه در نظام سلامت: یک مطالعه کیفی». مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 2(1)، 1−
    31. Ktreitner, Robert (2005). Management. New York: John Wily.
    32. Koontz, Harold & heinz weihrich (1990). Essencials of Management. New York, MC: Grow-
    33. Mintzberg, Henry & others (2005). Strategy safari. New York: YEAR.
    34. Moorhead Gregory & ricky W. Griffin (2001). organizational Behavior Boston Houghton Mifflin.
    35. C. Ross (2021). organizatonal Behavior Today. New York. Routledge.