دلالت پژوهی الگوی ارزشیابی خط‌ مشی بر اساس آموزه‌های نهج‌البلاغه

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسندگان

1 گروه مدیریت راهبردی دانشکده مدیریت راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی

2 دانشجوی دکترای رشته مدیریت راهبردی دانشکده مدیریت راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

       نهج‌البلاغه امام علی (ع) از غنی‌ترین و اصیل‌ترین متون دینی و منابع اسلامی، گنجینه‌ی معارف حکومت‌داری و خط‌مشی گذاری را در اختیار بشریت گذارده است. علم خط‌مشی گذاری مبنا و پیشران اصلی امر حکمروایی مدبرانه و اداره امور جامعه می‌باشد. نقطه عزیمت این نوشتار به محیط ارزشیابی خط‌مشی و اکتشاف دلالت‌های دینی و تطبیق و انکشاف محتوای آن با تکیه‌بر منظومه فکری و اندیشه‌ای امیرالمؤمنین (ع) قرار داده‌شده است. بر این اساس با رهیافتی علمی و مبتنی بر روش دلالت پژوهی، ابتدا سهم یاری‌ها از متن نهج‌البلاغه استخراج و مبتنی بر معیارهای شش‌گانه الف: محوریت ارزشیابی(روشی، ارزشی و کاربردی)؛ ب: کانونتوجه ارزیابی(سنجش نتایج، نظارت و پایش، نتایج و پیامدها، سنجش پیامدها و تعامل)؛ پ: کارکرد اصلی ارزشیابی (آموزش و یادگیری، پاسخگویی، شفاف‌سازی و بهبود)؛ ت: افق زمانی ارزشیابی(گذشته‌نگر،حین اجرا، آینده‌نگر)؛              ث: روش قالب(کمی،کیفی)؛ ج: روش های ارزیابی خط‌مشی متناسب(محکمه‌ای، ساختارگرا، خبره گرا، ذی‌نفع گرا، تصمیم گرا، نظریه مبنا، اطلاعات گرا، فرا تحلیل، مورد پژوهی، مطلوبیت گرا، هدف‌گرا، آزمایشگاهی، حسابرسی نتایج، هزینه مبنا، واقع‌گرا، مشارکتی، مشتری‌گرا) دلالت‌های موضوعی ارزشیابی - به‌عنوان تضمین دهنده کیفیت، اثربخشی و کارایی- خط‌مشی‌های عمومی با استفاده از نظرات خبرگی حاصل و احصاء گردید.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the implication of the policy evaluation model based on the teachings of Nahj al-Balaghah

نویسندگان [English]

  • sayed javad amini 1
  • ali zare 2
1 Department of Strategic Management, Faculty of Strategic Management, National Defense University
2 Ph.D. student in Strategic Management, Faculty of Strategic Management, National Defense University
چکیده [English]

Nahj-ol-Balaghah is the Imam Ali (AS) government education exhibition and is one of the richest and most original Shi'i Islamic texts and political sources. It needs to explain, analyze and accurately discuss the topics, including the sermons, letters and words of the Imam Ali. On the other hand, considering that policing in the government is considered as one of the main pillars of policy implementation, and considering the principle that Amir Al-Momenin's noble words are considered as the complete charter of Islam in Islam, Discussions related to policy in Nahj al-Balaghah can be the source of many issues in the country. In this article, we try to analyze the content of Nahjol Balagh narratives and use the implication research method, the implications associated with the policy evaluation are extracted, and according to this, the methods of assessing the present-day policy should be aligned with the implications.
In fact, the main goal is to bring thematic implications related to policy assessment out of the text of the narratives and to conform with the methods of assessing the common policy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Policy evaluation"
  • "Evaluation Patterns"
  • "Implication research"
  1. 1. نهجالبلاغه حضرت امیرالمؤمنینj (1397)، گردآورنده: محمد بی‎حسین شریف الرضی، مترجم: محمد دشتی، چ15، شرکت به نشر آستان قدس رضوی.

    2. اسمیت، کوین بی؛ لاریمر، کریستوفر دابلیو (2010)، درآمدی بر نظریه خطمشیگذاری عمومی؛ تقابل نظری عقلانیتگراها و فرااثباتگراها، ترجمه حسن دانایی‎فرد (1392)، تهران: انتشارات صفار.

    3. الوانی، سیدمهدی و فتاح شریف‎زاده (1394)، فرایند خطمشیگذاری عمومی، چ13، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

    4. امامی میبدی، راضیه (1394)، «ارزیابی سیاست، نابسامانی مفهومی؟»، فصلنامه سیاستگذاری عمومی، دوره 1، ش3.

    1. 5.  حسین‎زاده، محمدجواد (1393)، «خط‎مشی‎گذاری عمومی با رویکرد فقهی (فقه الاداره)»، دو فصلنامه مدیریت در اسلام، ش23−24.

    6. دانایی‎فرد، حسن؛ محمدمهدی ذوالفقار‎زاده؛ مصطفی تقوی؛ مهدی محمدی و پیمان محمدی (1397)، «بررسی دلالت‎های واقع‎گرایی انتقادی در تدوین دستور کار خط‎مشی‎گذاری علم، فناوری و نوآوری؛ موردکاوی اسناد افق 2020 و اقتصاد زیستی 2030 اروپا»، روششناسیعلومانسانی.

    7. دانایی‎فرد، حسن (بهار ۱۳۹۵)، «روش‎شناسی مطالعات دلالت‎پژوهی در علوم اجتماعی و انسانی: بنیان‎ها، تعاریف، اهمیت، رویکردها و مراحل اجرا»، فصلنامۀعلمیپژوهشی روششناسیعلومانسانی.

    8. دانایی‎فرد، حسن؛ زینب شکری، علی‎اصغر فانی و لطف‎‎اله فروزنده (1395)، «ارائه الگوی عوامل تأثیرگذار بر ارزشیابی کیفیت خط‎مشی‎های عمومی ایران»، فصلنامۀمدیریتنظامی، س16، ش8.

    9. رضایی‎منش، بهروز و همکاران (1393)، «الگوی ارزشیابی خط‎مشی‎های عمومی در پرتو معرفت علوی»، راهبرد فرهنگ، ش28.

    10. شجاعی، سیدمحمدحسین؛ مهدی فاتح‎ راد و سیدحبیب‎اله طباطبائیان (1392)، «طرحی برای نظام ارزیابی سیاست‎های علم»، فناوری و نوآوری؛ رهیافت، ش55.

    11. هاولت، مایکل و ام رامش (1380)، مطالعه خط‎‎‎مشی عمومی، ترجمه عباس منوریان و ابراهیم گلشن، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.

    12. قلی‎پور، رحمت‎اله (1391)، تصمیمگیریسازمانیوخطمشیگذاریعمومی، چاپ سوم، تهران: انتشارات سمت.

    13. واعظی، رضا و محسن محمدی (بهار 1396)، «الگویی برای ارزیابی خط‎مشی‎های عمومی در ایران (مطالعه خط‎مشی مالیات بر ارزش‎ افزوده)»، چشماندازمدیریتدولتی، ش29.

    14. واعظی، رضا؛ فتاح شریف‎زاده و محسن محمدی (1394)، «شناسایی و اولویت‎بندی الگوهای ارزیابی خط‎مشی‎های عمومی»، فصلنامه علوم مدیریت ایران، س10، ش40.

    15. ماندگار، محمدمهدی (1379)، «خط‎مشی‎های عمومی حکومت در نهجالبلاغه»، پایان‎نامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی، مؤسسه آموزشی باقرالعلومj.

    16. محمدی، پیمان؛ حسن دانایی‎فرد و مهدی ذوالفقار‎زاده (1397)، «بررسی دلالت‎های واقع‎گرایی انتقادی در ارزشیابی خط‎مشی علم، فناوری و نوآوری»، فصلنامهمدیریتدولتی، دوره 10، ش3.

    17. میرزمانی، اعظم؛ علی‎اصغر پورعزت؛ مجتبی امیری و حسن دانایی‎فرد (1392)، «واکاوی دلایل بنیادین خط‎مشی‎گذاری عمومی در جامعه اسلامی ایران»، دوفصلنامهعلمیپژوهشیمدیریتاسلامی، س21، ش2.

    18. هچ ، ماری جو (1385)، نظریه سازمان؛ مدرن، نمادین و تفسیری پست مدرن، ج1، ترجمه حسن دانایی‎فرد، تهران: افکار.

    19. Coryn, C. & Stufflebeam, D. (2014), Evaluation Theory, Models, and Applications. San Francisco: Jossey−Bass.

    20. Funnell, S. C. & Rogers, P. J. (2011), Purposeful Program Theory, Effective Use of Theories Of Change And Logic Models. San Francisco: Jossey-Bass.

    21. Miles, I., Cunningham, P., Cox, D., Crowe, C. & Malik, K. (2006), Smart Innovation، A Practical Guide to Evaluating Innovation Programmes. BrusselsLuxembourg: ECSC-EC-EAEC, European Commission.

    22. Ostrom, Elinor. (2007), Institutional Rational Choice: an Assessment of the Institutional Analysis and Development Framwork. In Paul A. Sabatier. Theories of the Policy Process. London: Westview Press.

    23. Rowentree, D. (1997), Assessing student- I-low shall we know them. London: Harper & Row.

    1. 24.  Sanderson, I. (2002), Evaluation, Policy Learning and Evidence-Based Policy Making, Public administration (80), pp 1−22.

    25. Wedel, Janine R., Cris Shore, Gregory Feldman and Stacy Lathrop. (2005), Toward an Anthropology of Public Policy .The Annals of the American Academy of Political and Social Science,600. 30−50.

    26. Zinovieff, M. (2008), Review and Analysis of Training Impact Evaluation Methods, and Proposed Measures to Support a United Nations System Fellowships Evaluation Framework. Department of Human Resources for Health on behalf of the UN Task Force on Impact Assessment of Fellowships.