سیرت نکویی مدیران عاملی اثرگذار در ارتقای رفتارهای مثبت سازمانی کارکنان؛ تأکید بر مبانی اسلامی

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسندگان

1 دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان

2 دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سیرت نکویی مدیران بر افزایش رفتارهای مثبت سازمانی کارکنان انجام شده است. روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی می‌باشد. با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای 172 تن از کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان به‌طور تصادفی جهت مطالعه انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌های پژوهش از دو پرسش‌نامه استاندارد سیرت نکویی مدیران و رفتارهای مثبت سازمانی استفاده شد. داده‌های تحقیق پس از جمع‌آوری با استفاده از نرم‌افزارهای آماری Lisrel و SPSS تحلیل شدند. نتایج نشان داد که اثر پایبندی به عهد و پیمان، دلسوزی، عدم احتجاب و حسن‌ خلق بر رفتارهای مثبت سازمانی مثبت و معنی‌دار می‌باشد؛ اما اثر برپا داشتن حق و عدالت و شرح صدر بر رفتارهای مثبت سازمانی معنی‌دار نبود. در نتیجه از عوامل اثرگذار بر افزایش رفتارهای مثبت سازمانی کارکنان توجه به سیرت نکویی مدیران در دانشگاه‌ها می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Managers’ Amiability: an Effective Factor in the Promotion of Positive Organizational Behaviors of Office Workers, with an Emphasis on Islamic Principles

نویسندگان [English]

  • MohammadReza Ardalan 1
  • Vahid Soltanzadeh 2
1 Booali, Faculty
2 Booali
چکیده [English]

The study at hand has been done with the goal of examining the effect of managers’ amiability on the promotion of positive organizational behaviors of office workers. The research method is descriptive and correlational. Through stratified sampling, 172 office workers of Bu-Ali Sina University were selected randomly for the study. To collect data for the research, two standard questionnaires of managers’ amiability and positive organizational behaviors were used. After being collected, the research data was analyzed using the statistical softwares of Lisrel and SPSS. The results showed that pledge fulfillment, sympathy, engagement and good disposition have a positive significant relationship with the positive organizational behaviors; however, observing the right and justice, and mind expansion did not have a significant relationship with the positive organizational behaviors. As a result, of the effective factors on the promotion of positive organizational behaviors of office workers is the consideration of managers’ amiability in the universities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Managers’ amiability
  • Positive organizational behaviors
  • Bu-Ali Sina University
  1. * قرآن کریم

    * سیدرضی (1385)، نهج‌البلاغه، خطبه‌ها، نامه‌ها و سخنان کوتاه. مترجم: حسین انصاریان؛ تهران: انتشارات پیام آزادی.

    1. آرا، محمدکیوان؛ سمیرا شاهپور و حمیدرضا عریضی (1393)، «رابطه عدالت سازمانی با اشتیاق شغلی و رفتار سازمانی مثبت پرستاران با نقش میانجی اهداف شغلی فردی آنان»، نشریه پرستاری ایران، دوره 27، شماره 88، ص22−33.

    2. اشرفی، زهرا (1394)، بررسی رابطه فضای اخلاقی سازمانی با رفتارهای مثبت سازمانی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شاهرود،پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود.

    3. الوانی، سیدمهدی (1391)، «بهره‌وری در پرتو رفتار سازمانی مثبت‌گرا»، فصلنامه مدیریت توسعه و تحول، شماره 8، ص1−6.

    4. پورعزیز، قاسم (1393)، ارتقای الگوی رفتار مدنی سازمانی براساس سیرت نکویی مدیران (مطالعه موردی کارکنان اداره کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی آذربایجان غربی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی گرایش مدیریت منابع انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد.

    5. جواد آملی، عبدالله (1381)، اخلاق کارگزاران، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.

    6. حسن‌زاده، تورج، سپیده سفیدکار (1393)، «بررسی رابطه فضیلت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی»، فصلنامه مطالعات مدیریت، سال بیست و سوم، شماره 76، ص141−155.

    7. دلشاد تهرانی، مصطفی (1388)، دلالت دولت: آیین‌نامه حکومت و مدیریت در عهدنامه مالک اشتر، تهران: نشر دریا.

    8. دهقان، بمانعلی و محسن غلامیان (1391)، «انعطاف‌پذیری احکام شریعت اسلامی از دیدگاه قرآن کریم و احادیث نبوی (مبحث عبادات)»، فصلنامه لسان صدق، دوره 1، شماره 2، ص93−112.

    9. سلطان‌زاده، وحید (1391)، بررسی رابطه بین تکیه‌گاه‌های شغلی و جامعه‌پذیری سازمانی با تعهد سازمانی در میان کارکنان دانشگاه ارومیه،پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه ارومیه.

    10. شهنی ییلاق، منجه؛ آمنه شجاعی؛ ناصر بهروزی و غلامحسین مکتبی (1390)، «رابطه هوش هیجانی و مهارت‌های اجتماعی با بهزیستی روان‌شناختی در دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران اهواز»، مجله دستاوردهای روان‌شناختی»، شمارۀ 14 (1)، ص73−92.

    11. شیروانی، علیرضا و فرزاد سی سختی (1391)، «بررسی نقش اخلاق کار بر رفتار سازمانی مثبت بر مبانی مدل فرد لوتاز»، فراسوی مدیریت،سال ششم، شماره 23، ص73−93.

    12. عراقی، عاطقه شالی (1393)، بررسی رابطه بین هوش‌های چندگانه و رفتارهای سازمانی مثبت در بین کارکنان امور مالیاتی شاهرود، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود.

    13. فروهر، محمد؛ شیوا احسان ملکی؛ رحیم روزبهایی و ندا شاه‌ محمدی (1392)، مدیریت سرمایه روان‌شناختی سازمان: رویکردی نوین به خلق مزیت رقابتی، دومین همایش ملی علوم مدیریت نوین.

    14. فقیهی، علی‌نقی و رفیعی مقدم (1390)، «خودشناسی و بازتاب‌های تربیتی آن براساس بینش قرآنی»، اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال سوم، شماره اول، ص5−26.

    15. محمدی ری‌شهری، محمد (1385)، اخلاق مدیریت در اسلام، تهران: مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.

    16. مروتی، سهراب و راضیه حیدری (1393)، «مبانی نظری حسن‌ خلق در قرآن و حدیث»، فصلنامه علمیترویجی اخلاق، سال 4، شماره 15، ص9−43.

    17. مشتاقی، زینب (1385)، «خصوصیات یک مدیر لایق و شایسته از دیدگاه اسلام»، توسعه مدیریت، شماره 72، ص22−42.

    18. مطهری، مرتضی (1370)، مدیریت رهبری در اسلام، تهران: انتشارات صدرا.

    19. مکارم شیرازی (1367)، مدیریت و فرماندهی در اسلام، قم: انتشارات هدف.

    20. منفرد، محمود و علیرضا خوراکیان (1393)، «تأثیر رفتار سازمانی مثبت بر نگرش کارکنان نسبت به تغییر سازمانی»، فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی،سال سوم، شماره 3، ص1−17.

    21. موسوی، سیدنجم‌الدین؛ زینب امیری و مجتبی فرخی (1393)، «تأثیر رفتار مثبت بر رفتار انحرافی کاری نقش میانجی‌جو اخلاقی سازمان»، فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، سال سوم، شماره 4، ص147−172.

    22. نجفی، محمود؛ غلامرضا دهشیری؛ سولماز دبیری؛ منصوره شیخی و نصرت جعفری (1391)، «خصوصیات روان‌سنجی نسخه فارسی پرسش‌نامه شادکامی آکسفورد در دانشجویان»، فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، شماره 10، سال سوم، ص55−74.

    23. نصر اصفهانی، علی؛ سجاد شول و محسن عارف نژاد (1391)، «بررسی تأثیر سیرت نکویی مدیران بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان»، پژوهش‌های مدیریت عمومی، سال پنجم، شماره پانزدهم، ص45−62.

    24. نصر اصفهانی، علی (1389)، «سنجش سیرت نکویی مدیران»، چشم‌انداز مدیریت دولتی، شماره 1، ص115−127.

    25. نصر اصفهانی، علی؛ مجتبی فرخی و زینب امیری (1391)، «تأثیر سیرت نکویی مدیران بر شادی کارکنان براساس آموزه‌های اسلامی»، دو فصلنامه مدیریت اسلامی، سال 20، شماره 1، ص61−79.

    26. هویدا، رضا؛ حجت‌الله مختاری و محمد فروهر (1391)، «رابطه مؤلفه‌های سرمایه روان‌شناختی و مؤلفه‌های تعهد سازمانی»، مجله پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، سال دوم، شماره دوم، ص3−56.

    27. Avey, J.B., Reichard, R.J., Luthans, F., and Mhatre, K.H. (2011), Meta-analysis of the impact of positive psychological capital on employee attitudes, behaviors, and performance. Human Resource Development Quarterly, 22 (2): 127-152.

    28. Bakker, A., and Schaufeli, W.B. (2008), Positive organizational behavior: Engaged employee in flourishing organizations, Journal of Organizational Behavior, 29: 147-154.

    29. Bandura, Albert. (1997), Self-efficocy: The euerices of control. New York: W.H, Freeman.

    30. Bandura, R., Johnson, R., and Paul R. L. (2014), Voluntary helpful organizational behavior: Recognition of individual attributes, European Journal of Training and Development, 38 (7): 610–627.

    31. Donaldson, S.I. and Ko, I. (2010), Positive organizational psychology, behavior, and scholarship: A review of the emerging literature and evidence base, The Journal of Positive Psychology, 5 (3): 177-191.

    32. French, S., and Holden, T. (2012), Positive Organizationa Behavior: A Buffer for Bad News, Business Communication Quarterly. 75 (2): 208–220.

    33. Held, B. S. (2004), The negative side of positive psychology. Journal of Humanistic Psychology, 44: 9–46.

    34. Karande, K., Rao, C., and Singhapakdi, A. (2002), Moral philosophies of marketing managers: A comparison of American, Australian, and Malaysian cultures, European Journal of Marketing, 36 (7/8): 768-791

    35. Klassen, R.M, Krawchuk, L.L. and Rajani, S.(2008), Academic procrastination of undergraduates: Low self-efficacy to self-regulate predicts higher levels of procrastination, Contemporary Educational Psychology, 33: 915–931.

    36. Kline, R.B. (2011), Principles and practice of structural equation modeling. Second Edition, New York: The Guilford Press.

    37. Linley, P. A., Harrington, S., and Garcea, N. (2010), Finding the positive in the world of work. In P.A. Linley, S. Harrington, & N. Garcea (Eds.), Oxford handbook of positive psychology and work (pp. 3-9). New York, NY: Oxford University Press.

    38. Luthans, F. (2002), Positive organizational behavior: Developing and managing psychological strengths. Acade-myof Management Executive, 16, 57–72.

    39. Luthans, F., and Avolio, B.J. (2009), The ‘point’ of positiveorganizational behavior. Journal of Organizational Behavior, 30: 291–307.

    40. Luthans, F., Vogelgesang, G.R., and Lester, P.B. (2007), Developing the psychological capital of resiliency. Human Resource Development Review, 5, 25–44.

    41. Luthans, R. (2003), Positive organizational behavior (POB): Implications for leadership and HR develop-ment and motivation. In R. M. Steers, L. W. Porter, & G. A. Begley (Eds.), Motivation and leadershipat work: 187-195. New York: McGraw-Hill/Irwin.

    42. Muse, L., Harris, S.G., Giles, W.F., and Field, H.S. (2008), Work-life benefits and positive organizational behavior: Isthere a connection?. Journal of Organizational Behavior, 29: 171–192.

    1. 43.  Pan, X.F., Qin, Q., and Gao, F. (2014), Psychological ownership, organization-based self-esteem and positive organizational behaviors, Chinese Management Studies, 8(1): 127–148.

    44. Peng, C. (2012), Self-regulated Learning Behavior of College Students of Art and Their Academic Achievement, Physics Procedia, 33; 1451–1455.

    45. Peterson, C. (2006), A primer in positive psychology. Oxford, UK: Oxford University Press.

    46. Peterson, S. J., Walumbwa, F. O., Byron, K., and Myrowitz, J. (2009), CEO positive psychology-cal traits, transformational leadership, and firm performance in high-technology start-up and established firms. Journal of Management, 35:348-368.

    47. Popescua, A., Deaconua, A., and Popescub, T. (2014), Organization’s age and Organizational Citizenship Behavior (OCB) performance criteria at SMEs level. Case study - Bucharest – Ilfov development region, Procedia Economics and Finance, 22: 645–654.

    48. Pring, R.(2014), Leadership: Skilled Manager or Virtuous Professional?, in Alison Taysum, Stephen Rayner (ed.) Investing in our Education: Leading, Learning, Researching and the Doctorate (International Perspectives on Higher Education Research), 13; pp.59-73.

    49. Robbins, S. B., Lauver, K., Le, H., Davis, D., Langley, R., and Carlstrom, A. (2004), Do psychosocial and study skill factors predict college outcomes? A meta-analysis. Psychological Bulletin, 130: 261–288.

    50. Robertson, C. and Geiger, S. (2011), Moral philosophy and managerial perceptions of ethics codes: Evidence from Peru and the United States., Cross Cultural Management: An International Journal, 18 (3): 351–365.

    51. Scheier, M. F., Carver, C. S., and Bridges, M. W. (2001), Optimism, pessimism, and psychological well-being. In E. C. Chang (Ed.), Optimism and pessimism: Implications for theory, research, and practice (pp. 189–216).

    52. Shogren, K., A. Lopez., S. J. Wehmeyed, M, L. Little., T, D., and Pressgrove, C. L. (2006), The role of Positive Psychology constructs in predicting life satisfaction in adolescents with and without cognitive disabilities: exploratory study. The journal of positive psychology. 1 (1): 37-59.

    53. Vasile, C., Marhan, A.M., Singer, F.M. and Stoicescu, D.,(2011), Academic self-efficacy and cognitive load in students, Procedia Social and Behavioral Sciences, 12; 478–482.

    54. Waltz, R. (2009), Positive Organizational Behavior, Leadership & Organization Development Journal, 30 (3): 297–299.

    55. Wright, T. A. (2003), Positive organizational behavior. An idea whose time has truly come. Journal of Organizational Behavior, 24: 437-442.

    56. Yammarino ,F. J., and Dansereau, F. (2009), A new kind of organizational behavior, in Francis J. Yammarino, Fred Dansereau (ed.) Multi-Level Issues in Organizational Behavior and Leadership (Research in Multi Level Issues, Volume 8) Emerald Group Publishing Limited, :13–60.

    57. Yammarino, F.J., Dionne, S.D., Schriesheim, C.A., and Dansereau, F. (2008). Authentic leadership and positive organizational behavior: A meso, multi-level perspective. The Leadership Quarterly, 19: 693–707.

    58. Youssef, C.M. and Luthans, F. (2007), Positive Organizational Behavior in the Workplace:The Impact of Hope, Optimism, and Resilience, Published in Journal of Management, 33 (5); 774-800.

    59. Zheng, X., Diaz, I., and Tang, N., (2014), .Job insecurity and job satisfaction: The interactively moderating effects of optimism and person-supervisor deep-level similarity, Career Development International, 19 (4): 426–446.