اثر آسیب روحی سازمانی بر سایش اجتماعی با نقش‌های میانجی اندوه مقایسه و حسادت خاموش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، علوم تربیتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

2 دانشیار، علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

هدف این مقاله بررسی اثر آسیب روحی سازمانی بر سایش اجتماعی با نقش‌های میانجی اندوه مقایسه و حسادت خاموش است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده و  جامعه آماری تمامی اعضای هیئت‌علمی تمام‌وقت دانشگاه سیستان و بلوچستان در سال تحصیلی 1401-1402 بوده‌اند که به شیوه نمونه‌گیری تصادفی-طبقه‌ای 212 نفر از آنان از طریق پرسش‌نامه‌های سایش اجتماعی (دافی و همکاران، 2012)، آسیب روحی سازمانی (ویوان و هورمان، 2015)، جهت‌گیری مقایسه اجتماعی (احمدی قوزلوجه و مهدیزاده تواسانی، 1398) و حسادت (ولی‌زاده و آذربایجانی، 1389) مطالعه شده‌اند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری با کمک نرم‌افزار SmartPls استفاده شده است. براساس یافته‌ها بین آسیب روحی سازمانی، سایش اجتماعی، اندوه مقایسه و حسادت خاموش رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و اثر مستقیم آسیب روحی سازمانی بر سایش اجتماعی، اثر غیرمستقیم آسیب روحی سازمانی بر سایش اجتماعی با نقش‌ میانجی اندوه مقایسه و اثر غیرمستقیم آسیب روحی سازمانی بر سایش اجتماعی با نقش میانجی حسادت خاموش مثبت و معنادار بود. بنابراین، مدیران سازمانی می‌توانند با کاهش تبعیض و بی‌عدالتی، حمایت سازمانی، تأکید بر شفافیت، صداقت و اعتماد سازمانی، توجه به مدیریت مشارکتی، توجه به تعاملات و تعارضات انسانی، گسترش اخلاقیات در محیط کار، ایجاد نظام شایسته‌سالاری، کاهش رقابت ناسالم در سازمان شرایط را برای کاهش پدیده‌های منفی چون آسیب روحی سازمانی، اندوه مقایسه، سایش اجتماعی و حسادت سازمانی فراهم کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Organizational Trauma on Social Attrition with the Mediating Roles of Comparative Sadness and Silent Jealousy

نویسندگان [English]

  • Zeynab shahbakhsh 1
  • Naser Nastiezaie 2
1 Master's student, Educational Sciences, University of Sistan and Baluchistan, Zahedan, Iran
2 Associate Professor, Educational Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Sistan and Baluchistan, Zahedan, Iran
چکیده [English]

The purpose of this article is to investigate the effect of organizational trauma on social attrition with the mediating roles of comparative sadness and silent envy. The descriptive research method is of the correlational type and the statistical population was all the full-time faculty members of the University of Sistan and Baluchistan in the academic year 1401-1402, of which 212 of them were randomly selected through social wear questionnaires (Duffy et al., 2012), injury Organizational spirit (Vivan and Horman, 2015), social comparison orientation (Ahmadi Qozlojeh and Mehdizadeh Tovasani, 2018) and jealousy (Valizadeh and Azarbaijani, 2019) have been studied. For data analysis, Pearson's correlation coefficient and structural equation model were used with the help of SmartPls software. Based on the findings, there is a positive and significant relationship between organizational trauma, social burnout, comparative sadness, and silent jealousy, and the direct effect of organizational trauma on social burnout, the indirect effect of organizational burnout on social burnout with the mediating role of comparison grief, and the indirect effect of organizational burnout It was positive and significant on social wear with the mediating role of silent jealousy. Therefore, organizational managers can reduce discrimination and injustice, organizational support, emphasize transparency, honesty and organizational trust, pay attention to collaborative management, pay attention to human interactions and conflicts, expand ethics in the workplace, create a meritocracy system, and reduce unhealthy competition in the organization. Provide the conditions to reduce negative phenomena such as organizational trauma, comparison grief, social wear and organizational envy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organizational trauma
  • social wear
  • comparison grief
  • jealousy

مراجع

  1. * قرآن کریم.

    * نهج‌البلاغه (1414)، شریف الرضی، محمد بن حسین.  قم: مؤسسه دار الهجرة.

    1. ابراهیمی، عباس، هوشمند باقری قره‌بلاغ، محسن عین‌علی، و محمدمهدی باکی هاشمی (1398). نقش آسیب روحی سازمانی بر سکوت و بدبینی سازمانی در یک مرکز ارائه‌دهنده خدمات سلامت. علوم اعصاب شفای خاتم، 7(3)، 51−
    2. احمدی قوزلوجه، احمد، و علی مهدی‌زاده تواسانی (1398). ساختار عاملی و ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی مقیاس جهت‌گیری مقایسه اجتماعی. رویش روان‌شناسی، 8(6)، 209−
    3. آبادیان، نظام (1401). تأثیر آسیب روحی سازمانی بر سایش اجتماعی با نقش میانجی بدبینی سازمانی در معلمان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
    4. آمدی تمیمی، عبدالواحد (1410). غررالحکم و درر الکلم. قم: دار الکتاب الإسلامی.
    5. آهی، قاسم (1398). نقش مثلث تاریک شخصیت، دل‌مشغولی‌های مادی و اندوه ناشی از مقایسه در گناهان کبیره. مطالعات اسلام و روان‌شناسی، 13(25)، 93−
    6. بارانی، فاطمه، و ناصر ناستی‌زایی (1399). بررسی تأثیر رهبری مخرب بر تمایل به ترک خدمت معلمان با نقش میانجی بی‌عدالتی سازمانی، مدیریت مدرسه. 8(1)، 258−
    7. بیگدلی، زاهد، غلامرضا رجبی، و ماریا نصیری (1395). بررسی تأثیر باورهای انگیزشی و راهبردهای خودتنظیمی بر رفتار اطلاعاتی دانشجویان مقطع دکترای تخصصی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز. مجله توسعه آموزش جندی شاپور اهواز، 7(4)، 366-377.
    8. پاینده، ابوالقاسم (1324). نهج‌الفصاحه. تهران: سازمان انتشارات جاویدان.
    9. تره‌باری، حافظ، عادل زاهد بابلان، مهدی معینی‌کیا، و یوسف نامور (1399). شناسایی عوامل اثرگذار بر حسادت سازمانی در بین کارکنان دانشگاه فرهنگیان (استان‌های شمال غرب کشور). اخلاق زیستی، 10(35)، 1−
    10. تویسرکانی، محمد نبی (1415 قمری). لئالی الاخبار. قم: مکتبه العلامه، مکتبه المحمدیه.
    11. حسن‌پور، اکبر، سعید جعفری نیا، یوسف وکیلی، و مهدی مهذبی (1399). بررسی تجربی مدل حسادت در محیط کار. مطالعات رفتار سازمانی، 9(2)، 62−
    12. حقگویان، زلفا، لاله کریمی مالک آبادی، و زهره کاظمی (1397). بررسی نقش بدبینی سازمانی در سایش اجتماعی: سکوت سازمانی به‌عنوان متغیر میانجی. مدیریت سرمایه اجتماعی، 5(4)، 553−
    13. رمضانی، فریبرز، داود مودی، و محمد کشتی‌دار (1398). رابطه‌ آنومی، آسیب روحی سازمانی و تعهد حرفه‌ای در اعضای هیئت‌علمی تربیت‌بدنی دانشگاه فرهنگیان. علوم ورزش، 11(35)، 59−
    14. رئیسی، آسیه، و ناصر ناستی زایی (1398). بررسی رابطه بین بدبینی سازمانی و رفتار ضد شهروندی سازمانی با نقش میانجی حسادت سازمانی. مشاوره شغلی و سازمانی، 11(38)، 109-126.
    15. زارع، فرجام، و رضا سپهوند (1398). بررسی نقش سبک رهبری زهراگین بر آسیب روحی سازمانی با توجه به نقش میانجی سکوت سازمانی. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 10(37)، 189−
    16. سپهوند، رضا، معصومه مؤمنی مفرد، و عبدالله ساعدی (1399). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر آسیب روحی سازمانی با استفاده از رویکرد دلفی فازی. پژوهش‌نامه مدیریت تحول، 12(1)، 251−
    17. سرلک، محمدعلی، و پیرحسین کولیوند (1394). تأثیرات آسیب روحی سازمانی بر مهارت‌های کارکنان در یک بیمارستان خصوصی در ایران. علوم اعصاب شفای خاتم، 4(1)، 45−
    18. شیرازی، اسکندر، و فریدون احمدی (1394). طراحی و تبیین ابعاد محیطی سازمان اداره‌کننده ضربات روحی در بخش دولتی (موردمطالعه: سازمان‌های دولتی استان آذربایجان شرقی). مدیریت سازمان‌های دولتی، 4(10)، 81−
    19. طاهرپور، فاطمه (1396). رابطه بین سایش اجتماعی و هم‌آفرینی با نقش میانجی عزت‌نفس سازمانی در بین اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های برتر ایران. چشم‌انداز مدیریت دولتی، 9(1)، 109−
    20. عباسی رستمی، نجیبه، فرانک صفری شاد، و ابراهیم رحیمی (1400). تحلیلی بر سایش اجتماعی و اهمال‌کاری در زندگی سازمانی، تأملات اخلاقی. 2(5)، 86−
    21. عبدالهی گدللو، رضا، و میرحسن سیدعامری (1399). تأثیر رفتارضدشهروندی، تنبلی، تروما و بدبینی‌سازمانی در وجدان کاری معلمان تربیت بدنی. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 7(3 (پیاپی 27) )، 59−
    22. علوی متین، فاطمه، حسین دامغانیان، و عباسعلی رستگار (1398). تأثیر اندوه مقایسه بر سایش اجتماعی با میانجی‌گری حسادت خاموش. چشم‌انداز مدیریت دولتی، 10(2)، 95−
    23. فیض کاشانی، ملا محسن (1383). اَلْمَحَجَّةُ الْبَیْضاء فی تَهْذیبِ الْاِحْیاء. قم: انتشارات جامعه مدرسین.
    24. قدیمی، مهدی، و حامد قاسمی (1391). بررسی تأثیر محرومیت و احساس بیگانگی اجتماعی بر احساس امنیت اجتماعی (موردمطالعه دانشجویان دانشگاه‌های شهر زنجان). دانش انتظامی زنجان، 1(4)، 1−
    25. قلی‌پور، آرین، ندا محمداسماعیلی، و فریبا پارسا (1397). بررسی تأثیر مبادله رهبر −پیرو بر حسادت سازمانی (مطالعه موردی: کارکنان ستاد بانک ملی ایران). مدیریت دولتی، 10(3)، 415−
    26. قضاعی، محمد بن سلامه. (1393). شهاب‌الأخبار. قم: مؤسسه فرهنگی دارالحدیث.
    27. کلینی، محمد بن یعقوب (1382). الکافی، شرح محمدصالح بن احمد مازندرانی. تهران: مکتبه الاسلامیه.
    28. کوشازاده، سیدعلی، و فاطمه کوشازاده (1393). رابطه عدالت سازمانی با تمایل به ترک خدمت کارکنان: نقش واسطه جو سکوت سازمانی، عجین شدن با شغل و تحلیل رفتگی. مدیریت توسعه و تحول، 6(16)، 61−
    29. گلابی، فاطمه، محمدباقر علیزاده اقدم، توکل آقایاری هیر، و اکرم حبی (1400). فشار اجتماعی−فرهنگی، مقایسه اجتماعی و تصور چاقی. زن و جامعه، 12(45)، 70−
    30. علی بن محمد لیثی واسطی (1376). عیون الحکم و المواعظ. قم: مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، سازمان چاپ و نشر.
    31. محمدی ری‌شهری، محمد (1389). گزیده حکمت نامه پیامبر اعظمn، تهران: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث.
    32. مرشدی تنکابنی، محمدحسن (1400). بررسی نقش بدبینی سازمانی در رفتارهای انحرافی کارکنان با نقش میانجی سایش اجتماعی. توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، 16(59)، 170−
    33. ملکی مین باش رزگاه، مرتضی، عباسعلی رستگار، محسن عین‌علی، و هوشمند باقری قره‌بلاغ (1400). تأملی بر نقش آسیب روحی سازمانی بر بدبینی سازمانی با نقش تعدیلگر سرمایه روان‌شناختی (موردمطالعه: کارکنان دانشگاه سمنان). فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 11(1)، 117−
    34. موسوی، سیدنجم الدین، معصومه مؤمنی مفرد، و مهناز مهرابی (1398). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل اثرگذار بر حسادت سازمانی با استفاده از رویکرد دلفی فازی. چشم‌انداز مدیریت دولتی، 10(1)، 95−
    35. ولی زاده، ابوالقاسم، و مسعود آذربایجانی (1389). آزمون اولیه سنجش حسادت با تکیه بر منابع اسلامی. روان شناسی و دین، 3(2)، 45-60.
    36. Bollinger, L. (2013). Trauma, Influenza, and Revelation in Katherine Anne Porter’s ‘Pale Horse, Pale Rider. Papers on Language and Literature, 49(4), 364–
    37. Buunk, A., & Gibbons, F. (2007). Social comparison: The end of a theory and the emergence of a Weld. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 102(1), 3–21.
    38. Cohen, J. (1992). Statistical Power Analysis. Current Directions in Psychological Science, 1(3), 98-101.
    39. Corcoran, K., Crusius, J. & Mussweiler, T. (2011). Social comparison: Motives, standards, and mechanisms. in Chadee, D. (Ed.), Theories in Social Psychology, Wiley–Blackwell, Oxford,. 119-139.
    40. Demirates, O. T., Hannah, S., Gok, K., Arsalan, A., & Capar, N. (2015). The Moderated Influence of Ethical Leadership, Via Meaningful Work, on Followers’ Engagement, Organizational Identification, and Envy. Journal of Business Ethics, 145(1), 183−
    41. Dogan, K., & Vecchio, R. P. (2001). Managing envy and jealousy in the workplace. Compensation and BenefitsReview, 33(2), 57–64.
    42. Dobbs, M. J., & Do, J. (2019). The Impact of Perceived Toxic Leadership on Cynicism in Officer Candidates. Journal of Armed Forces & Society, 45(1), 12−32.
    43. Duffy, M., Scott, L. K., Shaw, D. J., Tepper, J. B., & Aquino, K. (2012). A Social Context Model of Envy and Social Undermining. Academy of Management Journal, 55(3), 643–666.
    44. Eissa, G., & Wyland, R. (2015). Keeping up with the Joneses The Role of Envy, Relationship Conflict, and Job Performance in Social Journal of Leadership & Organizational Studies, 23(1), 55–65.
    45. Festinger, L. (1954). A theory of social comparison processes. Human Relations, 7(2), 117−
    46. Ghadi, M. Y. (2018). Empirical examination of theoretical model of workplace envy: evidences from Jordan. Management Research Review, 41(12), 1438−
    47. Jirek, S. L. (2020). Ineffective Organizational Responses to Workers’ Secondary Traumatic Stress: A Case Study of the Effects of an Unhealthy Organizational Culture. Human Service Organizations: Management, Leadership & Governance, 44(3), 210–228
    48. Jung, H. S., & Yoon, H. H. (2019). The effects of social undermining on employee voice and silence and on organizational deviant behaviors in the hotel industry. Journal of Service Theory and Practice, 29(2), 213-231.
    49. Kafinejad, M., (2018). The Investigation Relation Between Inefficient Attitude and Social Undermining of the Employees of Football Clubs in Kerman. International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research, 7(1), 76−86.
    50. Karçkay, A. T. (2009). The relationship between parental attitude and social comparison of the eight grade students. Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1469−
    51. Karthikeyan, C. (2017). An Exploratory Study on Increasing Social Undermining in Organisations: A Socio Psychological Leadership International Journal of Research in Social Sciences, 7(4), 554−590.
    52. Khan, A. K., Peretti, J. M., & Quratulain, S., (2009). Envy and counterproductive work behaviors: is morefairness always preferred? 20th AGRH Conference (9th−11th Septembre 2009, Toulouse, France) of theFrench−speaking HR/OB Research Scholarly Association.
    53. Kim, M., & Beehr, T. A. (2020). Making the case for procedural justice: employees thrive and work hard. Journal of Managerial Psychology, 35(2), 100−
    54. Krizan, Z., & Gibbons, F. X. (2014). Communal functions of social comparison. New York: Cambridge University Press.
    55. Lange, J., Weidman, A., & Crusius, J. (2018). The Painful Duality of Envy: Evidence for an Integrative Theory and a Meta−Analysis on the Relation of Envy and Schadenfreude. Journal of Personality and Social Psychology, 5(3), 1−
    56. Liu, Y., Zhu, J. N., & Lam, L. W. (2020). Obligations and feeling envied: a study of workplace status and knowledge hiding. Journal of Managerial Psychology, 35(5), 347−
    57. Maris, Z., Saidabadi, R. & Niazazari, K (2016). Introducing a Model of Organizational Envy Management among University Faculty Members; a Mixed Research Approach.Faculty of Business Economics and Entrepreneurship, 3(4), 92−
    58. Menon, T., & Thompson, L. (2010). Envy at work. Harvard Business Review, 88(4), 74−
    59. Navarro, P., Llorens, R., Olateju, A., & Insa, L. (2018). Envy and Counterproductive Work Behavior: The Moderation Role of Leadership in Public and Private Organizations. International Journal of Enviromntal Research and Public Health, 7(9), 1−
    60. Özkoç, A., Çalışkan, N. (2015). The Impact of Organizational Envy on Organizational Climate Created among Employees: An Application in Accommodation Enterprises. International Journal of Business and Management, 10(1), 40−
    61. Polledri, P. (2018). Envy is not innate: A new model of thinking. Routledge.
    62. Reanaldes, S. (2009). Incivility, social undermining, bullying: A call to reconcile constructs within workplace aggression research. Journal of Organizational Behavior, 32(2), 12−
    63. Robbins, S. P., A., & Judge, T. (2013). Organizational behavior. United States of America: Prentice Hall.
    64. Rozensky, A., Ronald, H., Allen, M., & Richard, E. (2016). Organizational Challenges, Resilience, and Healing: 2016 Annual Report of the Policy and Planning Board, Policy and Planning Board of the American Psychological Association.
    65. Schneider, S., & Schupp, J. (2014). Individual Differences in Social Comparison and its Consequences for Life Satisfaction: Introducing a Short Scale of the Iowa–Netherlands Comparison Orientation Measure. Social Indicators Research, 115(2), 767–789.
    66. Schneider, S. , & Valet, P. (2017). Relative Standards and Distributive Justice: How Social Comparison Orientations Moderate the Link between Relative Earnings and Justice Perceptions. Social Psychology Quarterly, 80(3), 1−12.
    67. Shu, C. Y., & Lazatkhan, J. (2017). Effect of leader−member exchange on employee envy and work behavior moderated by self−esteem and neuroticism. Revista de Psicología Del Trabajoy de Las Organizaciones, 33(1), 69−
    68. Singh, A.S. and Masuku, M.B. (2014) Sampling Techniques and Determination of Sample Size in Applied Statistics Research: An Overview. International Journal of Economics, Commerce and Management, 2(2014), 1-22.
    69. Venugopal, V., (2016). Understanding organizational trauma: a background review of types and causes. Journal of Business and Management, 18(2016), 65−
    70. Vivian, P., & Hormann, S., (2015). Persistent Traumatization in Nonprofit Organizations. Organization Development Practitioner, 47(1), 25−
    71. Vogel, E. A., Rose, J. P., Okdie, B. M., Eckles, K., & Franz, B. (2015). Who compares and despairs? The effect of social comparison orientation on social media use and its Personality and Individual Differences, 86(2015), 249−256.
    72. White, J. B., Langer EL, Yariv L, Welch JC. (2006). Frequent Social Comparisons and Destructive Emotions and Behaviors: The Dark Side of Social Comparisons. Journal of Adult Development, 13(1): 36−
    73. Yoo, J. (2013). The influence of social undermining on the service employee's customer−oriented boundary−spanning behavior. Journal of Services Marketing, 27(7), 539−

     

     

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار