تبیین رویکرد چابکی سازمانی مبتنی بر آموزه‌های دینی

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسندگان

1 استادیار گروه تحول و تعالی سازمانی، دانشگاه امام حسین (ع)، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد، سایر، مدیریت دانشگاه شهید بهشتی،تهران، ایران

چکیده

این پژوهش درپی آن است که با واکاوی و دلالت‎پژوهی آیات و روایات، الگویی دینی برای مفهوم چابکی سازمانی ارائه کند؛ ازاین‌رو با مرور منابع دینی و آیات و احادیثی که مفهوم آنها از دلالت‎هایی بر چابکی برخوردار است، داده‌ها شناسایی شدند و با استفاده روش پژوهش کیفی و ابزار تحلیل تم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج اجرای فرایند تحلیل تم، به شناسـایی 83 مضمون پایه منجر شد که این مضامین نیز در 14 مضمون سازمان‎دهنده دسته‎بندی شده و مضامین سازمان‎دهنده نیز خود ذیل 6 مضمون فراگیر تحت عناوین جهادکاری، برنامه‌ریزی هوشمندانه، کل‌گرایی، خلق موقعیت راهبردی و برخورد فعالانه با محیط، پویایی سازمانی و وجدان کاری تقسیم‎بندی شده‎اند تا ضمن تبیین، الگوی مناسبی از چابکی سازمانی مبتنی بر آموزه های دینی ارائه دهند. در انتهای پژوهش نیز ارزش‎های شکل‎دهنده چابکی سازمانی شامل سه مؤلفه تلاش مجاهدانه، توکل به سنت الهی و پایداری و استقامت شناسایی شده‎اند که می‏توان آنها را به‌عنوان ارزش‎های بنیادین سازمان در تحقق چابکی مطلوب قلمداد نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the Organizational Agility Approach Based on Religious Teachings

نویسندگان [English]

  • Mohsen Miri 1
  • Mohammad Mahdi mohtadi 1
  • Mahdi Hasanvand Mofrad 2
1 Assistant Professor, Department of Organizational Transformation and Excellence, Imam Hossein University, Tehran, Iran
2 Master's degree, Other, Shahid Beheshti University Management, Tehran, Iran
چکیده [English]

This research seeks to present a religious model for the concept of organizational agility by analyzing and studying the implications of verses and traditions; Therefore, by reviewing religious sources and verses and hadiths whose meaning has indications of agility, data were identified and analyzed using qualitative research methods and theme analysis tools. The results of the theme analysis process led to the identification of 83 basic themes, which are categorized into 14 organizing themes and the organizing themes themselves under 6 overarching themes under the headings of Jihad work, intelligent planning, holisticism, creating a strategic position. and proactive dealing with the environment, organizational dynamics and work conscience are divided in order to provide an appropriate model of organizational agility based on religious teachings while explaining. At the end of the research, organizational agility forming values ​​including three components of mujahidan effort, trust in divine tradition, and stability and perseverance have been identified, which can be considered as the fundamental values ​​of the organization in achieving optimal agility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organizational agility
  • agility from the perspective of religious teachings
  • religious teachings
  1. * قرآن کریم

    * نهج البلاغة (للصبحی صالح)، شریف رضى، محمد بن حسین‏ (1414 ق)، تصحیح فیض الإسلام‏، قم: هجرت.

    1. آقامحمدی، صمد؛ مجید جهانگیرفرد؛ فرشاد حاج علیان و تورج مجیبی (1398)، «تدوین الگوی شایستگی‎های دینی رهبران نظامی»، فصلنامه مدیریت اسلامی، 27(1)، ص65−
    2. آقایی، میلاد و رضا آقایی (1393)، «ارائه الگوی مفهومی چابکی سازمانی»، فصلنامه رشد و فناوری، 10(39)، ص37−
    3. ابن شعبه حرانى، حسن بن على (1363)، تحف العقول‏، تصحیح على اکبر غفارى، قم: جامعه مدرسین‏.
    4. امیرنژاد، قنبر و الهام خسروی‎پور (1394)، «الگوی چابک‌سازی سازمان‌های دولتی با رویکردی به سازمان‌های دفاعی»، کنفرانس مدیریت، تحول و نوآوری در توانمندسازی مدیریت، شیراز.
    5. ایرجی، سمیه و سمیرا ایرجی (1395)، «ابعاد و مدل‌های چابکی سازمانی»، دومین همایش ملی پژوهشهای مدیریت و علوم انسانی در ایران.
    6. باورصاد، بلقیس و پگاه دارابیان (1395)، «چابکی سازمان»، کنفرانس بینالمللی علوم انسانی و علوم رفتاری، دانشگاه جامع علمی و کاربردی.
    7. تمیمى‌آمدى، عبدالواحدبن‌محمد (1366)، تصنیف غررالحکم و دررالکلم‏، تصحیح مصطفی درایتی، قم: دفتر تبلیغات‏.
    8. تمیمى‌آمدى، عبدالواحدبن‌محمد (1410 ق)، غررالحکم و دررالکلم‏، تصحیح سیدمهدی رجائى، قم: دارالکتاب الإسلامی‏.
    9. حجتی، اکرم (1394)، «عوامل مؤثر بر چابک‌سازی سازمانی در دانشگاه امام علیj از دیدگاه فرماندهان یگان‌های تیپ دانشجویان»، فصلنامه مدیریت نظامی، 15 (58)، ص144-119.
    10. حریری، نجلا (1395)، اصول و روشهای پژوهش کیفی، تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
    11. حیدری، زهرا؛ محمد حسنی و ابوالفضل قاسم‌زاده علیشاهی (1392)، «تأثیر فرهنگ خدمتگزاری بر پاسخگویی فردی و مسئولیت اجتماعی کارکنان با تأکید بر اخلاق کار اسلامی»، فصلنامه مدیریت اسلامی، 21(2)، ص151−
    12. رجب‌زاده قطری، علی و سیدمحمد سیدحسینی (1391)، «طراحی مدل پویای کسب و کار در سازمان‏های تولیدی با رویکرد سیستم‏های پویا، بررسی موردی شرکت‏های خودروساز تجاری»، فصلنامه پژوهش‏های مدیریت منابع انسانی، 2(1)،ص 45−
    13. سرمد، زهره؛ عباس بازرگان و الهه حجازی، الهه (1394)، روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران: آگاه.
    14. شمس، فریدون و علی راضی (1386)، «ضرورت به‌کارگیری ایده چابکی در معماری سازمانی»، چهارمین کنفرانس بینالمللی مدیریت فناوری اطلاعات و ارتباطات.
    15. شهید اول، محمدبن‌مکى‏ (1407 ق)، الأربعون حدیثا (للشهید الأوّل)، قم: مدرسه امام مهدىf‏.
    16. صمدی، عباس؛ سیدحیدر حسینی؛ شیوا شعبانی و سعید سهرابی (1389)، «بررسی رابطه‎ مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازمان با قابلیت‌های چابکی آن»، فصلنامه اداری، 43، ص1−
    17. عابدی جعفری، حسن؛ محمدسعید تسلیمی؛ ابوالحسن فقیهی و محمد شیخ‌زاده  (1390)، «تحلیل مضمون و شبکه مضامین»، اندیشه مدیریت راهبردی، 5(2)، ص18−
    18. عباسی، روح الله؛ محسن میری و مهدی حسنوند مفرد  (1398)، «بازشناسی الگوی خط‎مشی‎گذاری در نهاد وقف به منظور توسعه الگوهای عمومی ترویج و اشاعه خط‎مشی‎ها»، فصلنامه مدیریت اسلامی، 27(3)، ص49−
    19. فتحیان، مهدی؛ محمد گلچین‌پور و سروش خسروشاهی (1385)، «راهکارهای چابکی در سازمان‌های تولیدی»، ماهنامه تدبیر، 175، ص37−
    20. مجلسى، محمدباقربن محمدتقى (1403 ق)، بحارالأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏.
    21. مرادی، نعمت الله؛ محسن میری و مهدی مهتدی (1399)، «ارائه الگوی بومی چابکی سازمانی در مراکز تحقیقات صنعتی (مورد مطالعه: یک سازمان نظامی تحقیقاتی در عرصه دریایی(»، بهبود مدیریت، دوره 14، شماره 4.
    22. میر کاظمى، میر مسعود (1382)، «زنجیره تأمین چابک و لجستیک نظامى، فرآماد»، 5 (17)، 23.
    23. Alberts, D. S. & R. E. Hayes (2003), Power to the Edge: Command Control in the Information Age. Office of the Assistant Secretary Of Defense Washington Dc Command and Control Research Program (CCRP).
    24. Alberts, D. S., Garstka, J. J., Hayes, R. E., & Signori, D. A. (2003), Understanding Information Age Warefare. CCRP, Publication series.
    25. Atos Consulting (2007), Building the Agile Enterprise. From: nl.atosconsulting.com.
    26. Attride−Stirling, J. (2001), Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. Qualitative research, 1(3), 385−
    27. Andrews, K, R. (1965), The Concept of Corporate Strategy. Dow Jones-Irwin, Homewood, Illinois.
    28. Causay, G. C. (1999), Elements of agility in manufacturing. PHD thesis, case western reserve university, USA.
    29. Denning, S. (2016), How to make the whole organization “Agile”. Strategy & Leadership, 44(4), 10−
    30. Ganguly, Anirban, Roshanak, Nilchiani, and John V. Farr (2009), Evaluating agility in corporate
      International Jounal of Production economics, 118(2), 410−423.
    31. Goldman, S.L., Nagel, R.N. & Preiss, K. (1995), Aglie competitors and virtual Organization Strategy for enriching the customer, New York: Van No strand Reinhold.
    32. Ketone, P. (2009), Adopting key lessons from agile manufacturing to agile software product development—a comparative study, Tec novation, 29, 408–422.
    33. Kidd, p. (2010), Two definitions of agility, available at website address: www. Cheshiire Henbury.com
    34. Konráðsdóttir, Kristrun Anna (2017), Agility−Unleashing Human and Organizational Potential. PhD diss.
    35. Konraosdottir, K. A. (2017), Agility−Unleashing human and organizational potential. Master of Project Management, Reykjavik University.
    36. Pan, Feng, & Rakesh Nagi (2010), Robust supply chain design under uncertain demand in agile
      Computers & operations research, 37(4), 668−683.
    37. Ramesh, G. & Devadasan, S.R. (2007), Literature reviews on the agile manufacturing criteria. Journal of Manufacturing Technology Management, 18(2), 182−
    38. Sharifi, H., & Zhang, Z. (1999), A methodology for achieving agility in manufacturing organisations: An introduction. International journal of production economics, 62(1), 7−
    39. Singh, J., Sharma, G., Hill, J., & Schnackenberg, A. (2013), Organizational agility: What it is, what it is not, and why it matters. In Academy of management proceedings, 2013 (1), 11813.
    40. Vernadat, F. (1999), Research agenda for agile manufacturing, LGIPM, ENIM/University International Journal of Agile Management Systems, 1(1), 37−
    41. Wendler, Roy (2016), Dimensions of organizational agility in the software and IT service industry: insights froman empirical investigation. Communications of the Association for Information Systems 39(1), 21.
    42. Yusef, Y.Y., Sarhadi, M., Guanesekaran, A. (1999), Agile: manufacturing the drivers, concepts and attributes, International Journal of Production Economics, 62, 33−