هرمنوتیک فلسفی گادامر و دلالت‎های آن بر مدیریت فرایندهای سیاستگذاری فرهنگی با رویکرد انتقادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی، پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،

چکیده

خوانشِ مسائل فرهنگی و نیز نوع راهکارها، وابسته به پیش‎فرض‎ها و پیش‎دانسته‎های سیاستگذار فرهنگی است. توجه‌نکردن به تفاوت‎ها در پیش‎فرض‎ها و زمینه‎های فرهنگی و اجتماعی، ناکارآمدی سیاست‎ها را به همراه دارد (ماتاراسو و لندری، 1999). زمانی که تشتّت و سردرگمی در امر سیاستگذاری وجود دارد، یعنی بنیادهای نظری به خوبی واکاوی نشده و حتی ممکن است اساساً پاسخگوی شرایط جدید نباشند. لذا در اینکه چگونه به این بنیادها پرداخته شود و چه روش‎هایی برای انتخاب مدّنظر قرار گیرد، هرمنوتیک فلسفی گادامر به‌عنوان یکی از دستاوردهای مهم و مطرحِ نظری، شامل دلالت‎هایی است که با بهره‎برداری از آن، امر سیاستگذاری فرهنگی را تدقیق و ارتقاء کیفی می‎بخشد. در این خصوص، با بهره‎گیری از روش تحلیل مضمون، ابتدا مفاهیم کلیدی هرمنوتیک فلسفی بررسی و استخراج شده و سپس ضمن توجه به برخی از گام‎های اصلی فرایند سیاستگذاری، ماتریسی تشکیل شده و هر «گام» در یک ستون و هر «مفهوم کلیدی» در یک سطر ماتریس قرار گرفته است.
در نهایت از مهم‎ترین دلالت‎های هرمنوتیک فلسفی گادامر در سیاستگذاری فرهنگی می‎توان به مفهوم «موقعیت‎سازهای هرمنوتیکی» اشاره کرد که مبیّن پیش‎فرض‎ها، پیش‎تصورات و انتخاب‎های آگاهانه و ناآگاهانه است که در مراحل قبل‎تر از انتخاب‎های سیاستی، فهم‎ها را شکل داده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Gadamer's philosophical hermeneutics and its implications on the management of cultural policy processes with a critical approach

نویسنده [English]

  • Hossein Parkan
Assistant professor, Research Institute of Civilization and Social Studies, Islamic Sciences and Culture Academy,
چکیده [English]

The reading of cultural issues as well as the type of solutions depends on the presuppositions and preconceptions of the cultural policy maker. Not paying attention to the differences in cultural and social presuppositions and contexts leads to policy inefficiency (Matarasoo and Landry, 1999). When there is a confusion in the issue of policy making, it means that the theoretical foundations have not been analyzed well and may not even be fundamentally responsive to the new conditions. Therefore, in how to deal with these foundations and what methods are considered for selection, Gadamer's philosophical hermeneutics as one of the most important and outstanding theoretical achievements, includes indications that, by referring to it, clarify the issue of cultural policy and gives quality improvement. In this regard, by using the theme analysis method, first the key concepts of philosophical hermeneutics are examined and extracted, and then, while paying attention to some of the main steps of the policy making process, a matrix is formed, and each step is in one column and each key concept in placed in one row of the matrix. Finally, one of the most important implications of Gadamer's philosophical hermeneutics in cultural policy making is the concept of "hermeneutic situation makers", which shows the presuppositions, preconceptions, and conscious and unconscious choices that are made in the stages before political choices had formed understandings

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gadamer's Philosophical Hermeneutics
  • Hermeneutic position and horizon
  • Cultural Politics

مراجع

  1. اجلالی، پرویز (1379)، سیاستگذاری و برنامه‏ریزی فرهنگی در ایران، تهران: انتشارات آن.
  2. آزاد، علیرضا؛ جهانگیر مسعودی و حسن تقی‎زاده (1393)، ««حقیقت» در حکمت متعالیۀ ملاصدرا و هرمنوتیک فلسفی گادامر»، نشریه آموزه‎های فلسفۀ اسلامی، ش15، ص3−

(Retrieved from http://www.ensani.ir/fa/content/338167/default.aspx)

  1. اسمیت، فلیپ (1383)، درآمدی بر نظریه فرهنگی؛ ترجمه حسن‌پویان، تهران: دفتر پژوهش‎های فرهنگی.
  2. اشتریان، کیومرث (1391)، «مقدمه‎ای بر روش سیاستگذاری فرهنگی»، تهران: انتشارات جامعه شناسان.
  3. بشیری، ابوالقاسم (1389)، «از خودبیگانگی، نشریه معرفت»، ش91.

(Retrieved from http://www.hawzah.net/fa/Article/View/90593/)

  1. بهادری، افسانه (1376)، «درآمدی بر سیاستگذاری و برنامه‎ریزی فرهنگی»، تهران: مرکز پژوهش‎های بنیادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  2. پارسانیا، حمید (1392)، جهان‎های اجتماعی، قم: کتاب فردا.
  3. پارسونز، واین (1385)، مبانی سیاستگذاری عمومی و تحلیل سیاست‎ها، ترجمه حمیدرضا ملک‌محمدی، ج1، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی غیرانتفاعی.
  4. پالمر، ریچارد. ا. (1377)، علم هرمنوتیک، نظریه تأویل در فلسفه‎های شلایرماخر، دیلتای، هایدگر، گادامر، تهران: هرمس.
  5. پهلوان، چنگیز (1390)، فرهنگ‎شناسی، گفتارهایی در زمینه فرهنگ و تمدن، تهران: نشر قطره.
  6. جمشیدی‎ها، غلامرضا (1387)، «هرمنوتیک و مسئله تاریخ‎مندی فهم انسانی»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، س1، ش4، ص159−
  7. صالحی‌امیری، سیدرضا؛ الهه حیدری‌زاده (1389)، «ضرورت برنامه‌ریزی فرهنگی در برنامه‎های توسعه»، مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی، تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.
  8. طبرسا، غلامعلی (1382)، «تبیین چالش‎های فراروی سیاستگذاری در حوزه فرهنگ»، در مجید وحید، مجموعه مقالات همایش سیاستگذاری و فرهنگ در ایران امروز، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، ص89−
  9. غلامرضاکاشی، محمدجواد (1382)، «سیاستگذاری اقتدارگرایانه و دموکراتیک فرهنگی (طرحی برای یک الگوی جانشین) در مجید وحید»، مجموعه مقالات همایش سیاستگذاری و فرهنگ در ایران امروز، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، ص51−
  10. فاضلی، نعمت‌الله و مرتضی قیلیچ (1392)، «نگرشی نو به سیاست فرهنگی»، سیاست فرهنگی از دیدگاه مطالعات فرهنگی (چ1)، نگاشت شهر فرهنگ و اجتماع، تهران: انتشارات تیسا.
  11. قلی‌پور، رحمت‌الله (1387)، «تصمیم‌گیری سازمانی و ‎‎خط‎مشی‎گذاری عمومی»، تهران: انتشارات سمت.
  12. کاوسی، اسماعیل و فرزانه چاوش‌باشی (1389)، «دولت و برنامه‌ریزی فرهنگی»، مدیریت و برنامه‎ریزی فرهنگی، تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.
  13. مسعودی، جهانگیر (1386)، هرمنوتیک و نواندیشی دینی، تبیین اصول و هرمنوتیک‌گادامر و تطبیق آن بر مبانی معرفتی نواندیشان مسلمان ایرانی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  14. میرخندان، سیدحمید (1391)، «بررسی انتقادی مبانی فلسفی هرمنوتیک گادامر»، معرفت فرهنگی و اجتماعی، س3، ش4، ص67−

(Retrieved from http://marefatefarhangi.nashriyat.ir/node/121)

  1. میرخندان، سیدحمید (1393)، «بررسی انتقادی دیدگاه گادامر درباره فرهنگ و جامعه»، قم: دانشکده صدا و سیما

(Retrieved from http://qomirib.ac.ir/index.aspx?pid=99&articleid=55783)

  1. میلنر، آندرو و جف براویت (1385)، درآمدی بر نظریه فرهنگی معاصر، ترجمه جمال محمدی، تهران: انتشارات ققنوس.

(Retrieved from http://www.bashgah.net/fa/content/show/49965)

  1. واعظی، احمد (1392)، نظریه تفسیر متن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  2. واعظی، احمد (1393)، درآمدی بر هرمنوتیک، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  3. هاولت، مایکل و ام رامش (1380)، مطالعه خط‌مشی عمومی، ترجمه عباس منوریان و ابراهیم گلشن، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
  4. Birkland, Thomas. A. (2011), An introduction to the policy process: Theories, concepts, and models of public policy making (3rd ed.). Armonk, N.Y.: E. Sharpe.
  5. Cochran, Clarke. E. (2012), American public policy: An introduction … [et al.] (10th ed.). Sydney: Wadsworth/Cengage Learning.
  6. Gadamer, H.-G. (2004), Truth and Method (Continuum Impacts) (1st ed.): Continuum.
  7. Matarasso, François; Landry, Charles (1999), Balancing act: twenty-one strategic dilemmasin cultural policy. 4 volumes. Belgium: Council of Europe Publishing. Available online at http://www.artsmanagement.net/downloads/cultural-strategy-dilemmas.pdf.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار