بررسی رابطۀ میان هوش هیجانی و ترومای سازمانی: رویکردی اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 دانشجوی دکتری دانشگاه سیستان و بلوچستان

3 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

چکیده

هوش هیجانی سعی در تشریح و تفسیر جایگاه هیجان و احساس در توانمندی‎های انسانی دارد و شامل مجموعه‎ای از مهارت‎های غیرشناختی و توانایی‎هایی است که ظرفیت فرد را در مقابل مطالبات و فشارهای بیرونی و هیجانات مقاوم می‎سازند. هوش هیجانی در سازمان‎ها نیز اهمیت فراوانی دارد و بی‎اعتنایی به هیجان‎ها و عدم مدیریت آنها می‎تواند هزینه‎های گزافی را برای سازمان در پی داشته باشد. با توجه به این موضوع هدف پژوهش حاضر، رابطة هوش هیجانی و ترومای سازمانی در میان کارکنان ادارة کل بنادر و دریانوردی شهرستان بندرعباس می‎باشد. روش پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از جهت شیوة گردآوری داده‎ها توصیفی−پیمایشی می‎باشد. جامعة آماری پژوهش حاضر شامل همه کارکنان ادارة کل بنادر و دریانوردی می‎باشد که مطابق جدول مورگان تعداد 86 نفر به روش نمونه‎گیری تصادفی ساده به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. داده‎های پژوهش، با استفاده از پرسش‌نامه‎های استاندارد هوش هیجانی و ترومای سازمانی جمع‎آوری و از طریق روش معادلات ساختاری به‎وسیله نرم افزار Smart-PLS تجزیه و تحلیل شد. روایی داده‎های جمع‎آوری شده از طریق آزمون متوسط واریانس استخراج‎شده (AVE) و پایایی آنها نیز از طریق آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تأیید شد. نتایج پژوهش نشان داد هوش هیجانی تأثیر منفی و معناداری به میزان منفی شصت درصد بر ترومای سازمانی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study of the Relation between Emotional Intelligence and Organizational Trauma: An Islamic Approach

نویسندگان [English]

  • Farahnaz Ahang 1
  • Fatemeh Maliki Tabas 1
  • hassan ghaffari 2
  • Golbahar Pouranjenar 3
1 PhD student in Management, Sistan and Baluchestan University
2 PhD student at Sistan and Baluchestan University
3 PhD Student in Public Administration, Faculty of Management and Economics, Sistan and Baluchestan University, Zahedan, Iran. g.pouranjenar@pgs.usb.ac.ir
چکیده [English]

Emotional intelligence tries to describe and interpret the place of emotion and feeling in human abilities and includes a set of non-cognitive skills and abilities that make a person's capacity resistant to external demands, pressures and emotions. Emotional intelligence is also very important in organizations and ignoring emotions and not managing them can be costly for the organization. According to this issue, this research paper is aimed to study the relation between emotional intelligence and organizational trauma among the employees of the General Administration of Ports and Maritime Affairs. The research method is applied in terms of purpose and descriptive survey in terms of data collection method. The statistical population of the present study is all employees of the General Administration of Ports and Maritime Affairs of Bandar Abbas. According to Morgan table, 86 people were selected as a sample by simple random sampling. Research data were collected using standard questionnaires of emotional intelligence and organizational trauma and analyzed by structural equation method using Smart-PLS software. The validity of the collected data was confirmed by the mean test of variance (AVE) and their reliability was confirmed by Cronbach's alpha and combined reliability. The results showed that emotional intelligence has a negative and significant effect of sixty percent negatively on organizational trauma

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human
  • Emotional Intelligence
  • Organizational Trauma
  • General Administration of Ports and Maritime Affairs
  1. قرآن کریم

    1. نهج (شرح نهج‌البلاغه ابن‌میثم)، ترجمۀ محمدی­مقدم، قربانعلی و نوایی­یحیی­زاده، علی­اصغر، بنیاد پژوهش­های اسلامی آستان قدس رضوی.
    2. ابراهیمی، سیدعباس؛ باقری‎قره‎بلاغ، عین‎علی، محسن و باکی‎هاشمی، سیدمحمدمهدی (1398)، «نقش ترومای سازمانی بر سکوت و بدبینی سازمانی در یک مرکز ارائه‎دهندۀ خدمات سلامت»، شفای خاتم، دوره 7، شماره3، ص52−
    3. احمدی، فریدون و اسکندر شیرازی (1394)، «طراحی و تبین ابعاد محیطی سازمان اداره‌کننده ضربات روحی در بخش دولتی»، مدیریت سازمان‎های دولتی، دوره 3، شماره 2، ص91−
    4. بازوند، کیومرث؛ میرمحمد کاشف و محمدرضا اسمعیلی (1392)، «رابطۀ هوش هیجانی، تعهد سازمانی و رضایت شغلی کارکنان ادارۀ کل تربیت بدنی استان لرستان»، مدیریت ورزشی، دوره5، شماره4، ص125−
    5. بریمانی، ابوالقاسم (1399)، «رابطۀ بین نگرش مذهبی و هوش هیجانی با سلامت روانی کارکنان سازمان بنادر و دریانوردی»، آموزش علوم دریایی، شماره 22، ص153−
    6. بهمئی، لیلا (1396)، «مهارت زندگی از منظر قرآن»، پیشرفتهای نوین در علوم رفتاری، سال2، شماره10، ص52−
    7. سرلک، محمدعلی و پیرحسین کولیوند (1394)، «تأثیر ترومای سازمانی بر مهارت‎های کارکنان در یک بیمارستان خصوصی در ایران»، شفای خاتم، سال4، شماره1، ص45−
    8. صمدی، حمیده و نرگس صمدی (1398)، «بررسی مهارت‎های زندگی براساس آیات قرآن کریم (پایۀ هشتم)»، مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، دوره 5، شماره 2، ص16−
    9. جمال‎آبادی، پریسا؛ فرزاد میرشاهی و حسین بهشتی‎پور (1395)، «هوش هیجانی و جایگاه آن در ارتباطات اثربخش»، سومین کنفرانس بین‎المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی، برلین، آلمان، 19 تیرماه 1395.
    10. جمشیدی، امید؛ محمود گودرزی، زینت آنت و امین شرری (1395)، «ارتباط بین هوش هیجانی و اثربخشی تیمی دانشجویان دختر و پسر شرکت‌کننده در یازدهمین المپیاد فرهنگی ورزشی دانشجویان کشور»، مدیریت ورزشی، دوره 8، شماره 6، ص845−
    11. دیهیم‎پور، مهدی و حسن دولتی (1396)، «تأثیر عوامل ایجادکنندۀ ترومای سازمانی بر میزان ترک خدمت کارکنان نظامی»، پژوهشهای مدیریت منابع انسانی، سال 9، شماره4، ص82−
    12. رحمان‎پور، عادل؛ محسن غفرانی و حسن فهیم دوین (1394)، «بررسی ارتباط بین هوش هیجانی مربیان با انسجام تیمی ورزشکاران در پنجمین المپیاد دانشجویان دختر دانشگاه‎های پیام نور کشور در سال 1390»، مدیریت ورزشی، دوره7، شماره2، ص238−
    13. رحیمی، حمید و راضیه آقابابایی (1398)، «تأثیر ترومای سازمانی بر رفتار اخلاقی و وجدان کاری کارکنان: نقش تعدیل‎کنندۀ فرهنگ سازمانی»، مطالعات منابع انسانی، سال9، شماره4، ص77−
    14. رضایی دیزگاه، مراد؛ فردین مهرابیان و محسن جانی‌پور (1397)، «بررسی تأثیر هوش هیجانی بر رضایت شغلی با توجه به نقش میانجی فرسودگی شغلی، تلاش هیجانی، ناهماهنگی هیجانی، مسخ شخصیت و نقصان موفقیت فردی در کارکنان دانشکده‎های دانشگاه علوم پزشکی گیلان»، بهداشت و ایمنی کار، سال 8، شماره 1، ص1−
    15. زارعی‎متین، حسن (1395)، مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته، تهران: انتشارات آگه، ص42.
    16. زیوری‎اظهر، محمدحسن (1395)، «بررسی مؤلفه‎های هوش هیجانی در آموزه‎های دینی»، اسلام و سلامت، دوره سوم، شماره 1، ص47−
    17. شحته، مجید (1392)، «بررسی راهکارهای افزایش تعهد عاطفی از دیدگاه اسلام»، اسلام و پژوهشهای مدیریتی، سال 2، دوره 2، ص117−
    18. شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه (1398ق)، توحید، قم: انتشارات جامعه مدرسین، ص400.
    19. عزیزی، بهادر؛ حسن فهیم دوین و زهرا میرزا زاده (1395)، «بررسی رابطۀ هویت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با نقش میانجی هوش هیجانی در کارکنان ادارۀ کل ورزش و جوانان»، مدیریت ورزشی، سال 9، شماره 4، ص715−
    20. علیزاده، فرزانه و محمد رضا شرفی (1393)، «مدیریت عواطف از دیدگاه نهج‎البلاغه»، کتاب و سنت، 4، ص8−
    21. فخرانی، عباس؛ مهرزاد حمیدی و مجید جلالی فراهانی (1394)، «بررسی رابطۀ بین هوش هیجانی و مهارت‎های کارآفرینی دانشجویان تربیت بدنی»، مدیریت ورزشی، دوره 7، شماره 6، ص935−
    22. فیض، داود؛ محسن عین‎علی، هوشمند باقری‎قره‎بلاغ و معصومه محمدرحیمی (1398)، «تأثیر ترومای سازمانی بر عملکرد شغلی: با تأکید بر نقش میانجی هوش هیجانی پرستاران»، مدیریت پرستاری، دوره 8، شماره 3، ص36−
    23. کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1050)، کافی، ج8، ص23.
    24. کولیوند، پیرحسین و محمدعلی سرلک (1394)، «عوامل ایجادکنندۀ ترومای سازمانی در بیمارستان‎های خصوصی و راهکارهای کاهش آن: مورد مطالعه بیمارستان خاتم‎الانبیاءn»، مدیریت سازمانهای دولتی، سال3، شماره 9، ص121−
    25. کیا، علیرضا و اعظم حیدری (1395)، «بررسی رابطۀ هوش هیجانی با رشد تحصیلی در بین دانشجویان»، توسعه اجتماعی، سال 11، شماره 1، ص53−
    26. مجیدی، حسن و مدینه قشلاقی (1392)، «خوش‎بینی از منظر قرآن و نهج‎البلاغه»، سراج منیر، سال9، شماره2، ص79−
    27. مرادی، فاطمه و مهناز مقبولی (1397)، «ارزیابی هوش هیجانی با استفاده از تحلیل پوشش داده‎ها (نمونۀ موردی: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امامe»، آموزش و ارزشیابی، سال 11، شماره 33، ص93−
    28. مرادی، مهدی و یگانه‎السادات افشار ایمانی (1396)، «رابطۀ بین هوش هیجانی، هوش معنوی و عملکرد حسابرس»، پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، سال 9، شماره 35، ص41−
    29. مرادی، مرتضی (1393)، «نگرشی بر مؤلفه‎های هوش هیجانی با رویکرد اسلامی»، توسعه، سال9، شماره34، ص44−
    30. مرادی، مرتضی؛ حمیدرضا جلیلیان، سعید کیان‎پور و مریم امیری (1396)، «نقش هوش هیجانی و کار هیجانی در کاهش فرسودگی شغلی و افزایش رضایت شغلی»، مطالعات رفتار سازمانی، سال 6، شماره 2، ص73−
    31. منوریان، عباس؛ حامد امیری و سپیده ذاکری (1394)، «بررسی نقش هوش هیجانی در ارتقای اثربخشی سازمانی (مورد مطالعه: بانک صادرات شهر تهران)»، مطالعات منابع انسانی، سال5، شماره 11، ص1−
    32. میردریکوندی، رحیم (1390)، «هوش هیجانی، پیشینهو عملکرد»، روانشناسی و دین، سال4، شماره3، ص97−
    33. نوری، حسین (1408ق)، مستدرک الوسائل، قم: مؤسسه آل‌البیتb، ج2، ص53.
    34. نهاردانی، حمید؛ علی امینی‌زاده و فرزانه کیوانلو (1392)، «مدیریت هوش هیجانی در اخلاق فردی و اجتماعی با رویکرد اسلامی»، پژوهشنامه اخلاق، 6(21)، ص165−
    35. یارمحمدی منفرد، سعید؛ مهرعلی همتی‌نژاد و رحیم رمضانی‌نژاد (1389)، «رابطۀ هوش هیجانی و رضایت شغلی معلمان تربیت بدنی»، مدیریت ورزشی، شماره 6، ص47−
    36. Akomolafe, M. J, & Ogunmakin, A. O. (2014), Job Satisfaction among Secondary School Teachers: Emotional Intelligence, Occupational Stress and Self-Efficacy as Predictors, Journal of Educational and Social Research, 4(3), 487-498.
    37. Bar-On, R. (1997),BarOn emotional quotient inventory. Multi-health systems.
    38. Fornell, Claes & Larcker, David. F. (1981), Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error, Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
    39. Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981), Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics.
    40. GeorgeSPSS for Windows Step-by-Step: A Simple Guide and Reference, 14.0 update (7th Edition), Boston: Pearson.
    41. George, D., & Mallery, P. (2016),IBM SPSS statistics 23 step by step: A simple guide and reference. Routledge.
    42. Mortan, R. A.; Ripoll, P.; Carvalho, C. & Bernal, M. C. (2014), Effects of emotional intelligence on entrepreneurial intention and self-efficacy. Revista de Psicología del Trabajo y de las Organizaciones, 30(3), 97-104.
    43. Oz, H.; Demirezen, M.; Pourfeiz, J. (2015), Emotional Intelligence and Attitudes Towards Foreign Language Learning: Pursuit of Relevance and Implications. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 186, 416-423.
    44. Sarlak MA, Shirazi S, Kolivand P. ( 2016), Trauma management organization. Tehran. Mirmah Publisher.