نظریه «دوستی تعالی‎بخش» در اسلام و دلالت‎های آن در مدیریت سرمایه اجتماعی کشور

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره روزانه دکترای مدیریت دولتی دانشگاه تهران

2 دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

3 استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

انسان  موجودی اجتماعی آفریده شده و از همین‎رو یکی از اصلی‎ترین نیازهای بشر، نیاز او به رهایی از زندان تنهایی است. نهاد «دوستی» به مثابه پیوند معنوی افراد و زمینه‎ساز ارتباطات مادی آنان یکی از بهترین راه‎های ارضای این نیاز و در نتیجه مطلوب ذاتی انسان است. از سوی دیگر، ایده محوری نظریه سرمایه اجتماعی، «روابط اجتماعی» است. بنابراین می‎توان چنین نتیجه‎گیری کرد که رابطۀ «دوستی» به‌عنوان نوع خاصی از «روابط اجتماعی» بین انسان‌ها از عوامل اصلی ارتقای سرمایه اجتماعی جامعه است. تحقیق حاضر نخست با تکیه بر منابع شیعی و به روش کیفی «نظریه‎پردازی داده‎بنیاد» در صدد ارائه یک نظریه اسلامی در خصوص دوست‎یابی و دوسـتی برآمده و سپـس با تحلیل عقلانی−منطقی، دلالت‎های آن نظریه −که آن را «دوستی تعالی‎بخش» نامیده− را در افزایش سرمایه اجتماعی مثبت (سازنده) جامعه بررسی کرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Theory of "Transcendent Friendship" in Islam and its Implications for the Management of Iran's Social Capital

نویسندگان [English]

  • Amir Hossein Banaei 1
  • Yahya Boozarinejad 2
  • Mohsen Saboorian 3
1 Ph.D. Student in Public Administration, University of Tehran
2 Ph.D. in Philosophy and Associate Professor, Faculty of Social Sciences, University of Tehran
3 Ph.D. in Sociology and Assistant Professor, Faculty of Social Sciences, University of Tehran
چکیده [English]

The man has created a social being, and therefore one of the most basic human needs is his need to escape from solitary confinement. The institution of "friendship" as the spiritual connection of individuals and the basis of their material relations is one of the best ways to satisfy this need and therefore the inherently desirable of man.On the other hand, the central idea of the social capital theory is "social relations". Therefore, it can be concluded that the relationship of "friendship" as a special type of "social relations" between human beings is one of the main factors in promoting the social capital of society. The the present study, first relying on Shiite sources and using the qualitative method of "grounded theory", seeks to present an Islamic theory of friendship and making friends. And then, with rational-logical analysis, the the present study has examined the implications of that theory, which it calls "transcendent friendship," in increasing the positive (constructive) social capital of society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Relations
  • Friendship Relationship
  • Transcendent Friendship
  • Positive Social Capital
  • Grounded theory

مراجع

  1. * قرآن کریم. ترجمه حسین انصاریان، قم: انتشارات آیین دانش.

    1. بنائی، امیرحسین (1396) دوست‎یابی و دوستی از منظر اسلامی: ارائه نظریه راهبردمدار دوستی تعالی‎بخش در راستای بهبود رشد اجتماعی نسل نو، پایان نامه کارشناسی ارشد فلسفه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
    2. بنائی، امیرحسین؛ حسن زارعی متین، و سارا مزینانی شریعتی (1398) «نگاهی نظام‎مند به مفهوم سرمایه اجتماعی: چیستی، چرایی، چگونگی، نشریه علمی پژوهشی مدیریت سرمایه اجتماعی»، 6 (1)، 59−
    3. پارسانیا، حمید (1395) جهان‎های اجتماعی، چاپ سوم، قم: کتاب فردا.
    4. الحیدری، محمد (1388). روش دوست‌یابی، ترجمه: محمدصادق عارف، چاپ سوم، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
    5. دانایی‌فرد، حسن و مجتبی امامی (1386) «استراتژی‎های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده‌بنیاد»، دوفصلنامه اندیشه مدیریت، 1 (2)، ص68−
    6. شکری‎نیا، محمدعلی و سیدعلی حسینی‎زاده (1394) «تحلیل و بررسی مسئله دوستی در روایات»، نشریه علمی−ترویجی معرفت، ش209، ص29−
    7. فروم، اریک (1394) هنر عشق ورزیدن، ترجمه: پوری سلطانی، چاپ 31، تهران: انتشارات مروارید.
    8. فیلد، جان (1386) سرمایه اجتماعی، ترجمه: غلامرضا غفاری و حسین رمضانی، چاپ اول، تهران: انتشارات کویر.
    9. محدثی، جواد (1393)، دوستی، چاپ دهم، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
    10. محمدی ری‎شهری، محمد (1385) دوستی در قرآن و حدیث، تهران: انتشارات دارالحدیث.
    11. محمدی ری‎شهری، محمد (1389) میزان‎الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، ج6، چاپ 11، تهران: انتشارات دارالحدیث.
    12. مدرسی، هادی (1384) دوستی و دوستان، ترجمه حمیدرضا شیخی و حمیدرضا آژیر، چاپ 4، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
    13. Bagwell, C. L., & Schmidt, M. E. (2011). The friendship quality of overtly and relationally victimized children. Merril-Palmer Quarterly, 57, 158–185.
    14. Coleman, James s. (1998) social capital and the creation of human capital, American journal of sociology, 94: 94-120.
    15. Dunbar, R.I.M. (2018) the anatomy of friendship, trends in cognitive sciences, vol. 22, 32-51.
    16. Hartup, W. W. (1992). Social relationships and their developmental significance. American Psychologist, 44, 120–126. .
    17. Rubin, Kenneth, h. etc. (2009) Handbook of peer interactions, relationships and groups, Guilford Press, London.
    18. Schneider, B. H. (2000). Friends and enemies: Peer relations in childhood. London: Arnold.
    19. Smith, Peter K., & Hart, Craig H. (2002). Blackwell Handbook of Childhood Social Development, Blackwell Publishers Ltd.
    20. Stauder, Johannes (2014) friendship networks and the social structures of opportunities for contact and interaction, social science research, vol. 48, 234-250.
فصلنامه مطالعات دین، معنویت و مدیریت
دوره 8، 15-16
فروردین 1398
صفحه 5-26

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار