ارائه الگوی مدیریت در تشکل‌های مردمی؛ مطالعه موردی بسیج دانشجویی

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسندگان

1 دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

2 دانشکده ارتباطات دانشگاه صدا و سیما

چکیده

انقلاب اسلامی به‌عنوان یک پدیدۀ زنده و در حال رشد، همان‌گونه که با حضور و نقش‌آفرینی مردم به وجود آمده، با حضور مؤثر مردم است که استوار می‌ماند و تکامل می‌یابد. بسیج دانشجویی از جمله تشکل‌های مردمی است که همواره پیشگام در نقش‌آفرینی مردمی مهمی در راستای حضور نیروهای مردمی در عرصه‌های اجتماعی داشته است، از این رو پژوهش حاضر به دنبال شناخت الگوی مدیریتی این تشکل بوده است تا هم بتواند باعث بهره‌وری هرچه بیشتر آن شود و هم زمینه تکمیل، تصحیح و پیشرفت دانش مدیریت و نظریه‌های سازمان را فراهم سازد. این پژوهش از طریق انجام مصاحبه عمیق با 18 نفر از مسئولان  بسیج دانشجویی و انجام تحلیل محتوای کیفی بر داده‌های حاصل از این مصاحبه‌ها به 23 مفهوم اصلی در این زمینه دست یافته است که در گام بعدی این مفاهیم در ذیل 4 مقوله اصلی «اصول مدیریت»، «مقدمات مدیریت»، «مقوم‌های مدیریت» و «ابزارهای مدیریت» دسته‌بندی و تبیین شده‌ است. در تشکل بسیج دانشجویی، هر فرد براساس انگیزه‌های درونی خود و برای انجام وظیفه‌ای که از درون خود را متعهد بدان می‌داند در تشکل حضور می‌یابد از این‌رو خبری از تعارض اهداف میا‌ن‌فردی و اهداف فردی و سازمانی وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Providing a Management Model in Popular Organiations; Case Study of the Student Basij

نویسندگان [English]

  • Seyed Mahdi Sharifi 1
  • Arash Ghorbani 2
  • Hojjat Salim 1
1 Associate Professor, Faculty of Management, University of Tehran
2 M.A. The Islamic Republic of Iran Broadcasting University
چکیده [English]

he Islamic Revolution as an existing and developing phenomenon, as it has arisen with the presence and role-playing of the people, is with the effective presence of the people that persists and evolves. The Student Basij is one of the popular organizations that have always been a pioneer in popular role-playing in the presence of popular forces in the social arena, Therefore, the purpose of the present study was to identify the managerial model of this organization in order to increase its productivity and to complement, refine and improve management knowledge and organizational theories. The study has identified 23 key concepts through in-depth interviews with the 18 student Basij officials. In the next step, these concepts are categorized and explained in four main categories: "management principles", "management basics", "management complementaries" and "management tools". In the Student Basij, each individual is present in the organization based on his internal motivations, and therefore there is no conflict between interpersonal goals and individual and organizational goals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Popular Organizations
  • the Student Basij
  • Popular Management
  1. ابوالحسنی، سیدرحیم (1388)، «کارکردهای تشکل‌های دانشجویی»، سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش4، ص1−
  2. بشیریه، حسین (1376)، جامعه‌شناسی سیاسی: نقش نیروهای اجتماعی در زندگی سیاسی، تهران: نشر نی.
  3. حسین‌زاده حجازی، سیدمحمد و محمدرضا مردانی (1396)، راهبردهای لازم برای ارتقای اثربخشی و کارامدی بسیج دانشجویی، پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، ش15، ص153−
  4. حسینی‌ خامنه‌ای، سیدعلی (1379)، بیانات در دیدار تشکل‌های دانشجویی 9/7/1379،گرفته‌شده در تاریخ 17/10/1398، http://farsi.khamenei.ir/index.html.
  5. خدایی، ابراهیم و حسین اکبری (1387)، «عضویت در انجمن‌های داوطلبانه، الگوها و عوامل؛ یک مطالعه عرضی−ملی»، جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران، ش1، ص27−
  6. خمینی، سیدروح‌الله (1378)، صحیفه نور، ج21، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینیe.
  7. دانایی فرد، حسن؛ سیدمهدی الوانی و عادل آذر (1390)، روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع، چاپ چهارم، تهران: انتشارات فروزش.
  8. شاه‌آبادی، محمدمهدی و امین زلقی (1395)، شناسایی قابلیت‌های لازم برای رهبری در سازمان‌های ایمان‌محور؛ مورد مطالعه بسیج دانشجویی دانشگاه تهران، اندیشه مدیریت راهبردی، ش20، ص41-80.
  9. شورای عالی انقلاب فرهنگی (1379)، آیین‌نامه اجرایی قانون بسیج دانشجویی، تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  10. ظریفیان، شاپور (1381)، «مردمی‌کردن ترویج: همکاری سازمان‌های غیردولتی با نظام ترویج دولتی»، جهاد. ش252، ص85−
  11. عاشوری، مهدی و حمیدرضا قائدعلی (1392)، چالش‌ها و مشکلات مدیریت تشکل‌های دانشجویی، مدیریت در دانشگاه اسلامی، ش5، ص107-126.
  12. عزیزی، رزاق؛ حسن علی‌اکبری و احمد ایزدی طامه (1394)، «عوامل سازمانی مؤثر در جذب جوانان به بسیج»، مدیریت اسلامی، ش23، ص203−
  13. فرهنگی، علی‌اکبر؛ علی شاه‌میرزایی و علی حسین‌زاده (1390)، نظریه‌پردازان و مشاهیر مدیریت، تهران: مهربان‌نشر.
  14. فیوضات، ابراهیم و مهدی مهدوی (1385)، «دولت و تشکل‌های مردمی (با مروری بر دو تجربه تعاونی‌ها و صندوق‌های قرض الحسنه)»، علوم اجتماعی (دانشگاه فردوسی مشهد)، ش8، ص83−
  15. قاسمی، زهرا و حسن سرایی (1381)، «گونه‌شناسی انجمن‌های داوطلبانه در ایران (پژوهشی در انجمن‌های حمایتی)»، جامعه‌شناسی ایران، ش16، ص26−
  16. نقیب‌زاده، احمد و علیرضا جان‌زاده (1390)، «بررسی تطبیقی تشکل‌های دانشجویی در فرانسه و ایران»، سیاست، ش20، ص303−
  17. نمازی، باقر (1381)، بررسی وضعیت تشکل‌های مردمی داوطلب در جمهوری اسلامی ایران، ترجمه شهلا اختری، تهران: وزارت کشور، مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری.
  18. Lewis, David, and Mark Schuller. (2017), Engagements with a Productively Unstable Category: Anthropologists and Nongovernmental Organizations. Current Anthropology 58(5): 634-651.
  19. Reinke, Amanda J. (2019), NGO-Research Collaborations and Conflicts A view from the field. Commoning Ethnography, 2019 2(1): 98-112.