از مبانی نظری تا نظریه‌های مدیریت دانش: بسط مدل مفهومی تأثیرپذیری مدیریت دانش از تئوری دانش

نوع مقاله : علمی-تخصصی

چکیده

مسئله این تحقیق تبیین چگونگی تأثیرپذیری نظریه‌های مدیریت دانش از مبانی نظری مدیریت دانش و ترسیم خط‌سیر این تأثیرپذیری است. هدف اولیه از طرح مسئله، ارائه یک مدل مفهومی جامع از تأثیرهای مبانی نظری بر نظریه‌ها و بیان روابطی است که خط‌سیر این تأثیرها را نشان دهد. هدف غایی، ایجاد زمینه برای طرح مسئلۀ بازسازی رشته مدیریت دانش موجود در علم مدرن و تمدن غرب، و بازخوانی آن براساس مبانی رقیب از جمله مبانی دینی و تمدن دینی، و فراهم آوردن زمینه تدوین نظریۀ جدید درباره مدیریت دانش براساس مبانی دینی است. این نظریه جدید در مقاله‌های آتی با‌ عنوان «نظریه مدیریت دانش دین‌بنیان» ارائه خواهد شد. مرور ادبیات نشان می‌دهد پژوهش‌های بسیار اندکی در این زمینه‌ها انجام شده و به تحقیقات بیشتری نیاز است. برای حل مسئله و رسیدن به هدف، مدل مفهومی اولیه تأثیرپذیری مدیریت دانش از نظریه دانش (معرفت‌شناسی) بسط داده شد. برای این منظور، ادبیات مرتبط با مبانی نظری مدیریت دانشِ موجود درعلم مدرن مرور شد و در قالب یک مدل مفهومی اولیه ارائه گردید. مبانی به دو دسته مبانی معرفتی و غیرمعرفتی طبقه‌بندی و مبانی نظری به سه لایه اصلی مبانی نظری دور، میانی و نزدیک طبقه‌بندی شد. مبانی فلسفی به‌عنوان مبانی نظری دور، مبانی پارادایمی علوم انسانی، برخی علوم و نظریه‌های این علوم به‌عنوان مبانی نظری میانی و پارادایم‌های درونی مدیریت دانش و حوزه‌های مرتبط، به‌عنوان مبانی نظری نزدیک شناسایی شدند. در نهایت روابط بین مؤلفه‌های فوق با نظریه‌های مدیریت دانش کشف شد و در قالب یک مدل مفهومی چارچوب‌بندی شده ارائه گردید. این مدل چگونگی تأثیرگذاری مبانی مدیریت دانش بر نظریه‌های آن را تبیین می‌کند و می‌توان از آن برای بازسازی نظریه‌های موجود و تدوین نظریه‌های جدید استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

From Theoretical Foundation to KM Theories: Improvement of Conceptual Model of KM Influenced by the Theory of Knowledge

چکیده [English]

This research is aimed to explain how Knowledge Management (KM) theories are affected by theoretical foundation of KM and outlines the route of this influence. The initial goal of this study is to offer a profound conceptual model for the influences of theoretical foundations on the theories and expressing the relationships which devise the route of these effects. The final goal is to create a context for proposing a plan in order to reconstruct the field of KM existing in modern sciences and western civilization. This new theory will be proposed in the next paper entitled “a theory on religion based knowledge management”. However, a few of researches have been done on this topic and more studies are needed. To solve the problem, a primary conceptual model of knowledge management influenced by the theory of knowledge is developed. Moreover, we want to review this scientific field according to rival foundation like religious foundation and religious civilization and provide a context for creating new theories about KM based on religious foundation. Furthermore, the literature related to the theoretical foundation of KM in modern science is reviewed and an initial conceptual model is proposed. The foundation divides into two groups named cognitive and none-cognitive. Additionally, the theoretical foundation is divided into three main layers; near layer, the intermediate and far ones. They are recognized as follows; the philosophical bases as far theoretical foundations, paradigmatic bases of humanities, some other sciences and these sciences as middle theoretical layers and inner paradigms of KM and other related fields as near theoretical layer. Finally, the relations between former components and KM theories are extracted and suggested in a framework of a conceptual model. This model can explain how KM foundation influences on its theories. And it is very applicable for the reconstruction of existing theories and propounding new theories.

کلیدواژه‌ها [English]

  • knowledge management
  • Theorizing
  • Theoretical Foundations
  • Conceptual Model
  • Religion-based Knowledge Management

مراجع

  1. پارسانیا، حمید (1392)، «نظریه و فرهنگ (روش‌شناسی بنیادین)»، مقاله منتشر نشده.
  2. ــــــــــــــ (1385)، هستی و هبوط، قم: دفتر نشر معارف.
  3. جوادی آملی، عبدالله (1386)، معرفت‌شناسی در قرآن، (حمید پارسانیا، تدوین) قم: مرکز نشر اسراء.
  4. خسروپناه، عبدالله (1390الف)، فلسفه فلسفه اسلامی، فلسفه‌های مضاف جلد اول (ص61−88)، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  5. ــــــــــــــ (1390ب)، فلسفه معرفت، فلسفه مضاف جلد اول (ص311−365)، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  6. داوری، محمد؛ حسین اژدری زاده و مجید کافی (1390)، جامعه‌شناسی معرفت:جستاری در تبیین رابطه ساخت و کنش اجتماعی و معرفت‌های بشری (مقدمه دکتر محمد توکل)، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  7. رشاد، علی‌اکبر (1385)، «فلسفه مضاف»، مجله قبسات، ش39.
  8. ــــــــــــــ (1387)، «معیار علم دینی، ذهن» فصلنامه تخصصی معرفت‌شناسی و حوزه‌های مرتبط، ش33، ص5−12.
  9. زیباکلام، سعید (1384)، معرفت‌شناسی اجتماعی: طرح و نقد مکتب ادینبورا، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
  10. موسی‌خانی، محمد؛امیر مانیان؛ بابک اخگر؛ مرتضی جوادی آملی و حسنعلی نعمتی شمس‌آباد (1393)، «مدیریت دانش دین‌بینان: طرح مسئله مدیریت دانش در تمدن دینی»، اسلام و مدیریت، ش3، ص‌1−42.
  11. میرمعزی، سعید (1388)، فلسفه علم اقتصاد اسلامی، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  12. نعمتی شمس‌آباد، حسنعلی (1393)، تبیین مبانی نظری مدیریت دانش: برگرفته از قرآن حکیم و مکتب اهل بیتj، رساله دکتری، تهران: دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت، گروه مدیریت فناوری اطلاعات.
  13. نعمتی شمس‌آباد، حسنعلی؛ محمد موسی‌خانی و امیر مانیان (1393الف)، از تئوری دانش تا مدیریت دانش، ارائه مدل مفهومی تأثیرپذیری مدیریت دانش از معرفت‌شناسی، دوازدهمین کنفرانس بین المللی مدیریت (ص1−19)، تهران: دانشگاه شریف.
  14. ــــــــــــــ (1393ب)، «از تئوری دانش(معرفت‌شناسی) تا مدیریت دانش: ارائه مدل مفهومی تأثیرپذیری مدیریت دانش از معرفت‌شناسی»، فصلنامه علوم مدیریت ایران، ش35،
    ص     25−55.
    1. Aarons, J. (2004), From Philosophy to Knowledge Management and Back Again. Federal Knowledge Working Group (KMWG), wiki . NASA. Retrieved 2012, from http://wiki.nasa.gov/cm/: http://wiki.nasa.gov/cm/Federal Knowledge Working Group (KMWG).wiki/1001867main_Aarins J 2004.pdf
    2. Adriaans, P., & Benthem, J. V. (2008), Philosophy of Information, USA: Elsevier B.V.
    3. Basden, A. (2008), Philosophical Frameworks for Understanding Information Systems. New York: IGI Piblishing.
    4. Baskerville, R., & Dulipovici, A. (2006), The theoretical foundations of knowledge management. Knowledge Management Research & Practice,4, pp. 83−105.
    5. Burrell, G., & Morgan, G. (1979), Sociological Paradigms and Organizational Analysis, London: Heinemann.
    6. Deetz, S. (1996). Describing Differences in Approaches to Organization Science: Rethinking Burrell and Morgan and Their Legacy. Organization Science, 7 (2), pp. 191−207.
    7. Earl, M. (2001), Knowledge Management Strategies: Toward a Taxonomy, Journal of Management Information Systems, pp. 215−233.
    8. Floridi, L. (2004), The Blackwell Guide to the Philosophy of Computing and Information, USA: Blackwell Publishing Ltd.
    9. Gottschalk, P. (2005), Strategic knowledge management technology. Hershey: Idea Group Publishing.
    10. Hazlett, S. A., McAdam, R., & Gallagher, S. (2005), Theory Building in Knowledge Management: In Search of Paradigms, Journal of Management Inquiry, 14 (1), pp.31−41.
    11. Hislop, D. (2009), Knowledge Management in Organizations: A Critical Introduction, OUP Oxford: Oxford University Press.
    12. Hooker, C. (2011), Philosophy of Complex Systems, USA: Elsevier B.V.
    13. Iivari, J. (2000), Reflections on the Role of Knowledge Management in information Economy, In I. B. Linger (Ed.), Australian Conference for Knowledge Management and Intelligent Decision Support. Melbourne, Australia: Knowledge Management for Information Communities.
    14. Jennex, M. E. (2008), Current issues in knowledge management‏, IGI Global.
    15. Jones, C., & Bos, R. t. (2007), Philosophy and Organization. USA and Canada: Routledge.
    16. Kakabadse, N. K., Andrew, K., & Alexander, K. (2003), Reviewing the knowledge management literature: towards a taxonomy. Journal of Knowledge Management, 7 (4), pp. 75−91.
    17. Meijers, A. (2009), Philosophy of Technology and Engineering Sciences. USA: Elsevier B.V.
    18. Mingers, J., & Willcocks, L. (2004), Social Theory and Philosophy for Information Systems. NJ, USA: John Wiley & Sons Ltd.
    19. Muhamadul Bakir, H. Y. (2011), Islamic Conceptualisation of Knowledge Management, American Journal of Economics and Business Administration, 3 (2), pp 363−369.
    20. Nonaka, I., & Takeuchi, H. (1995), The Knowledge−creating Company: How Japanese Companies Create the Dynamics of Innovation. OUP USA: Oxford University Press.
    21. Ropohl, G. (1999), Philosophy of Socio−Technical Systems. PHIL & TECH, 4 (3), pp. 59−71.
    22. Schultze, U., & Leidner, D. E. (2002), Studying knowledge management in information systems research: discourses and theoretical assumptions‏. MIS Quarterly, 26 (3), pp. 213−242.
    23. Schultze, U., & Stabell, C. (2004), Knowing What You Don’t Know? Discourses and Contradictions in Knowledge Management Research. Journal of Management .
    24. Schwartz, D. G. (2006), Encyclopedia of Knowledge Management. London: Idea Group Refrence.
    25. Stankosky, M. (2005), Creating the Discipline of Knowledge Management:The Latest in University Research, (M. Stankosky, Ed.) Elsevier Inc.
    26. Sveiby, K. E. (1994). Towards a Knowledge Perspective on Organisation. Doctoral Dissertation: Department of Business Administration University of Stockholm.
  15. The theoretical foundations of knowledge management 2006 Knowledge Management Research & Practice105−483
    1. Theory Building in Knowledge Management: In Search of Paradigms 2005 Journal of Management Inquiry14 (1), 31−41
    2. Tordoir, P. P. (1995). The Professional Knowledge Economy: The Management and Integration of Professional Services in Business Organizations. Kluwer Academic.
    3. Van Gigch, J., & Pipino, L. L. (1986), In search of paradigm for information systems. Future Computer Systems, 1 (1), 71−97.
    4. Wallace, D. P. (2007), Knowledge Management: Historical and Cross−Disciplinary Themes. Westport: Libraries Unlimited Knowledge Management SeriesiII.


فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار