طراحی و تدوین الگوی تعامل مسجد و سازمان‌های محیطی

نوع مقاله : علمی-تخصصی

چکیده

یکی از پرسش‌های همیشه مطرح در عملکرد مساجد محلی، چگونگی تعامل سازمان‌‌های محیطی با آنان است. تحقیق حاضر با هدف شناسایی عناصر الگوی تعاملی مسجد با سازمان‌‌های محیطی مرتبط صورت گرفته است. روش طراحی الگوی مفهومی در این پژوهش، مفهوم‌‌سازی عملی منفرد است. روش تحقیق نیز روشی ترکیبی است، مشتمل بر مصاحبه اکتشافی، مشاهده و نظرسنجی دلفی از خبرگان. گردآوری اطلاعات از منابع مختلف علمی و دینی انجام شده است. در این پژوهش، تعامل سازمان‌‌های محیطی با مسجد در سه بُعد روابط حمایتی، نظارتی و اطلاعاتی پیشنهاد شده که در فرایند نظرخواهی از خبرگان هر سه بُعد مورد تأیید قرار گرفتند. در بخش پیشنهادهای تحقیق نیز با توجه به رتبه بالای بُعد روابط حمایتی مهم‌ترین توصیه، پرهیز از متمرکز و دولتی نمودن امور مساجد، چه در سطح محلی و چه نهادی است؛ از این‌رو، پیشنهاد می‌شود مدیریت کارکردهای مساجد با محوریت و نظارت امامت مسجد به تیمی از فعالان مردمی واگذار گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Devising and Designing a Model for Interaction of Mosque and Local Organizations

چکیده [English]

One of the questions has always been aroused about the performance of local mosques was focused on the interaction of these mosques with local organizations. This study aimed to identify the elements of a model for the interaction of the mosque and local organizations. The method for designing a conceptual model in this study was single practical conceptualization. The research method was a hybrid one consisted of explanatory interviews, observation and a Delphi survey of experts' views. The required information was collected from various religious and scientific sources. According to this study the interaction of local organizations with mosques was considered in three aspects including supporting, monitoring and exchanging information. These three aspects were confirmed by the experts. Considering the top rating of supportive aspect avoiding the concentration and assigning of mosques' affairs to the governments in the local and institutional levels was emphasized. Hence, it is suggested that the management and monitoring of mosques' performances being assigned to a grassroots activists under the supervision of mosques' Imams.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Management
  • mosques' management
  • Interaction model
  • Local organizations
بابکی، اعظم (1392)، طراحی مدل توسعه هوشمند برای دستیابی به کیفیت زندگی مطلوب، رساله دکتری، پردیس فارابی دانشگاه تهران.
رضایی بیرجندی، علی (1382)، جایگاه مسجد در فرهنگ اسلامی، تهران: مؤسسه فرهنگی ثقلین.
ساروخانی، باقر (1383)، «دلفای کیفی ابزار پژوهش در علوم اجتماعی»، مجله مطالعات زنان، س2، ش4.
شاکری، سیدرضا و حیدر محمدی (1381)، حدیث مسجد، تهران: ستاد عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد.
عباسی، رسول (1389)، تدوین الگوی مدیریت اثربخش نهادهای دینی، مطالعه موردی مسجد، رساله دکتری، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
غفاریان، وفا (1379)، شایستگی‌های مدیریتی، تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
کیاکجوری، داوود (1387)، «سنجش عوامل ساختاری الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی در بخش تعاون»، فصلنامه انجمن علوم مدیریت ایران، س3، ش12.
کیوی، ریمون و کامپنهود لوک وان (1388)، روش تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمه عبدالحسین نیک‌گهر، تهران: نشر توتیا.
مرکز رسیدگی به امور مساجد (1386الف)، احکام مسجد، قم: انتشارات ثقلین.
موظف رستمی، محمدعلی (1381)، آیین مسجد، ج1، 2 و 3، تهران: نشر گویه.
Aniban, F. Halili (1993), Church-State Relations in Newman, Spain: Universidad de Navarra AAT.
Bratton, Michael (1989), The Politics of Government-NGO Relations in Africa, World Development, Pergamon Press, 17 (4), p.569-587.
Clark, John (1995), "The State, Popular Participation, and the Voluntary Sector", World Development, vol.23, no.4.
Young, Dennis (2000), "Alternative Models of Government-Nonprofit Sector Relations: Theoretical and International", Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly 29, p.149.