فراترکیب الگوهای مدیریت بحران برگرفته از سنت امام علی (ع)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت دولتی، گرایش رفتارسازمانی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد علوم تربیتی، آموزش و پرورش استان تهران، تهران، ایران.

10.30471/rsm.2025.10806.1446

چکیده

هدف: این پژوهش به‌دنبال استخراج الگوهای مؤثر مدیریت بحران از آموزه‌های امام علیj با روش فراترکیب است تا راهکارهایی برای مدیریت بحران‌های معاصر ارائه دهد. هدف نهایی، طراحی مدلی کاربردی براساس اندیشه‌های ایشان برای کاهش آسیب‌ها و ایجاد فرصت‌های توسعه در شرایط بحرانی است.
روش تحقیق: پژوهش به‌صورت کیفی و با روش فراترکیب انجام شده است. داده‌ها با تحلیل مضمون استخراج و در نرم‌افزار Maxqda پردازش شدند.
یافته‌ها: ۳۵ کد باز، ۲۱ مضمون پایه و ۴ مضمون سازمان‌دهنده شناسایی شد. اصول کلیدی مدیریت بحران از دیدگاه امام علیj شامل مشورت، شفافیت در تصمیم‌گیری، عدالت و همبستگی اجتماعی است. یک مدل جامع مدیریت بحران برای سازمان‌ها و جوامع اسلامی (به‌ویژه ایران) ارائه شد.
نتیجه: این تحقیق نشان می‌دهد که به‌کارگیری اصول مدیریتی امام علیj می‌تواند الگویی کارآمد برای مواجهه با بحران‌های امروزی باشد. 
مقدمه: مدیریت بحران در دنیای پیچیده امروزی یکی از چالش‌های اساسی برای مدیران است. در این راستا، آموزه‌های حضرت علیj به‌عنوان یک منبع غنی مدیریتی می‌تواند الگوی مناسبی برای مواجهه با بحران‌ها باشد. ایشان با ویژگی‌هایی چون تفکر استراتژیک، قدرت تصمیم‌گیری در شرایط سخت، حفظ وحدت و مشاوره در بحران‌ها، توانست بحران‌های مختلف را به‌خوبی مدیریت کند. همچنین، حضرت علیj بر اهمیت عدالت و انصاف در مدیریت بحران تأکید داشتند که این آموزه‌ها در شرایط کنونی بحران‌های اقتصادی و اجتماعی می‌تواند راهگشا باشد.
مطالعات نشان می‌دهد که ویژگی‌هایی مانند صداقت، شجاعت و تفکر بلندمدت در مدیریت بحران، رهبران را در مواجهه با چالش‌ها موفق‌تر می‌کند. همچنین، پژوهش‌ها به تحلیل الگوهای مدیریتی حضرت علیj پرداخته‌اند و بر اهمیت استفاده از آموزه‌های ایشان در دنیای معاصر تأکید دارند. این مقاله هدف دارد تا با تحلیل این آموزه‌ها، الگوهایی برای بهبود مدیریت بحران در شرایط کنونی ارائه دهد و مدل‌های مدیریتی مبتنی‌بر اصول جامعه اسلامی را برای مدیران در نظر بگیرد.
روش تحقیق: روش فراترکیب به‌عنوان یک مطالعه کیفی، به تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش‌های کیفی مختلف پرداخته و به کشف موضوعات جدید کمک می‌کند. این روش شامل تجزیه و تحلیل داده‌ها از مطالعات گذشته برای ایجاد یک دیدگاه جامع و یکپارچه است. در این پژوهش، با استفاده از روش فراترکیب و مدل هفت مرحله‌ای سندلوسکی و باروسو، به بررسی الگوهای مدیریتی حضرت علیj در مواجهه با بحران‌ها پرداخته شده است. ابتدا سؤالات پژوهش طراحی و سپس ادبیات مرتبط بررسی و اسناد علمی منتخب از پایگاه‌های معتبر جستجو و تحلیل شده‌اند. پس از پالایش 465 سند علمی، 9 سند باقیمانده برای تجزیه و تحلیل انتخاب شدند. در این فرآیند، معیارهایی مانند کیفیت روش‌شناسی و دقت تحلیل‌ها ارزیابی شدند.
برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل مضمون استفاده شده است که این روش به‌ویژه در پژوهش‌های کیفی برای شناسایی الگوها و مضامین کلیدی مفید است. در نهایت، پژوهش به بررسی چگونگی تطبیق اصول مدیریتی حضرت علی (ع) در مدیریت بحران‌های معاصر پرداخته و از یافته‌ها برای بهبود سیستم‌های مدیریتی در جوامع اسلامی استفاده کرده است. 
نتایج: این پژوهش با استفاده از روش فراترکیب به تحلیل الگوهای مدیریتی حضرت علیj در زمینه مدیریت بحران پرداخته است. پس از گردآوری و بررسی داده‌ها در حوزه مدیریت اسلامی و بحران، نتایج به‌صورت کدگذاری باز جمع‌بندی و ارائه شده‌اند. نتایج حاصل از تحلیل سبک‌های مدیریتی حضرت علیj در بحران‌ها در چهار مقوله اصلی شامل عامل مدیریتی، شخصی، تعاملی و ارتباطی، و ارزشی و اعتقادی دسته‌بندی شده‌اند. این پژوهش به استخراج 35 کد، 21 مضمون و 4 مضمون سازمان‌دهنده پرداخته است. نتایج این تحلیل شامل مضامین پایه‌ای مانند هماهنگی و سازماندهی، برنامه‌ریزی و آینده‌نگری، هدایت و حمایت، و تجزیه و تحلیل، و همچنین مضامین اخلاقی مانند عدالت‌محوری، ایمان و توکل به خدا و مردم‌داری است. در نهایت، مدل مفهومی پژوهش براساس این مضامین، شبکه‌ای از کدها و مؤلفه‌های مرتبط با الگوی مدیریت اسلامی را تشکیل داده است. این مدل به‌عنوان الگوی جامع مدیریت اسلامی در مواجهه با بحران‌ها براساس آموزه‌های حضرت علی (ع) ترسیم شده است.
بحث و نتیجه‌گیری: این تحقیق با هدف فراترکیب الگوهای مدیریت بحران از سنت امام علیj انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که آموزه‌های مدیریتی حضرت علیj نه‌تنها به ویژگی‌های فردی مدیران بلکه به روابط تعاملی مؤثر، هماهنگی و سازماندهی، و تقویت اصول اخلاقی در بحران‌ها تأکید دارند. ویژگی‌های برجسته‌ای مانند عدالت‌محوری، مشورت‌پذیری، اخلاق‌مداری، و حمایت از آسیب‌دیدگان به‌عنوان ارکان اصلی در مدیریت بحران‌ها معرفی شده‌اند. این ویژگی‌ها می‌توانند در بهبود شرایط بحرانی در جوامع اسلامی، به‌ویژه ایران، مؤثر باشند. همچنین، ویژگی‌های فردی مانند تعهد کاری، توانمندی تحلیلی، و پاسخگویی به مدیران کمک می‌کند تا بحران‌ها را با تصمیم‌گیری‌های صحیح مدیریت کنند. عوامل تعاملی مانند مردم‌داری و همبستگی، و همچنین مضامین سازمانی همچون برنامه‌ریزی، نظم، کنترل و دانش‌افزایی از دیگر اصول مهم در مدیریت بحران براساس سیره حضرت علیj هستند. این الگو با تأکید بر اخلاق‌مداری، عدالت و ایمان به خدا می‌تواند به‌عنوان مدل مؤثری برای مدیریت بحران در جوامع معاصر، به‌ویژه ایران، استفاده شود. در این پژوهش، 35 کد و 21 مضمون پایه استخراج شد و مدل مفهومی براساس آنها ارائه شد. پژوهش نشان می‌دهد که آموزه‌های حضرت علیj می‌توانند به مدیران در بحران‌های مختلف کمک کنند و به تعالی جوامع اسلامی کمک کنند.
در دنیای معاصر، سازمان‌ها با بحران‌های مختلفی روبه‌رو هستند که تأثیرات زیادی بر عملکرد آنها دارد. در این راستا، آموزه‌های مدیریتی حضرت علیj می‌تواند به‌عنوان یک الگوی مؤثر در مدیریت بحران‌ها مطرح شود. براساس این آموزه‌ها، پیشنهادهایی برای بهبود مدیریت بحران در سازمان‌ها ارائه می‌شود:
الف) در زمان بحران، مدیران باید از مشورت با اعضای کلیدی سازمان بهره ببرند و کمیته‌های بحران با تخصص‌های مختلف تشکیل دهند.
ب) مدیران باید ارتباط شفاف و صادقانه با کارکنان و ذی‌نفعان داشته باشند تا اعتماد آنها حفظ شود.
ج) توجه به شرایط روحی کارکنان و ایجاد فضای حمایتی برای کاهش استرس و اضطراب ضروری است.
د) توزیع منابع و مسئولیت‌ها باید براساس عدالت و شفافیت انجام شود تا از بی‌عدالتی جلوگیری شود.
هـ) سازمان‌ها باید برنامه‌های آموزشی و توانمندسازی برای کارکنان در زمینه مدیریت بحران و مهارت‌های مختلف فراهم کنند.
و) تقویت همبستگی و همکاری میان اعضای سازمان با برگزاری جلسات منظم و اشتراک تجربیات برای تقویت روحیه تیمی ضروری است.
همچنین، پیشنهاد می‌شود که پژوهشگران به بررسی تأثیر آموزه‌های حضرت علیj در مقابله با بحران‌های اقتصادی و اجتماعی و مقایسه آن با مدل‌های مدیریتی معاصر پرداخته و پژوهش‌های میدانی برای ارزیابی تأثیرگذاری این آموزه‌ها در سازمان‌ها انجام دهند.
اظهاریه قدردانی: نویسندگان این پژوهش، نهایت قدردانی و سپاس ویژه خود را از همکاری مشارکت‌کنندگان، حمایت فکری داوران ناشناس و ویراستار علمی و ادبی معارف اسلامی و مدیریت اعلام می‌کنند.
تعارض منافع: این پژوهش فاقد هرگونه تعارض منافع است. کلیه مراحل تحقیق با رعایت اصول اخلاقی و علمی و بدون وابستگی به نهادها یا منافع شخصی انجام شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Meta-synthesis of Crisis Management Models Derived from the Traditions of Imam Ali (A.S.)

نویسندگان [English]

  • Ali Omidi 1
  • Elham Omidi 2
1 PhD in Public Administration (Organizational Behavior), Tehran University of Medical Sciences and Health Services, Tehran, Iran
2 Master of Educational Sciences, Tehran Provincial Education Department, Tehran, Iran .
چکیده [English]

Objective: This research aims to extract effective crisis management models from the teachings of Imam Ali (A.S.) using a meta-synthesis approach, offering solutions for contemporary crisis management. The goal is to design a practical model based on his principles to mitigate damages and create development opportunities during crises.
Research Methodology: This qualitative study employs meta-synthesis, with data extracted through thematic analysis and processed using MAXQDA software.
Findings: Thirty-five open codes, 21 basic themes, and 4 organizing themes were identified. Key principles of crisis management from Imam Ali’s perspective include consultation, transparency in decision-making, justice, and social solidarity. A comprehensive crisis management model for organizations and Islamic societies (particularly in Iran) was developed.
Conclusion: The study demonstrates that applying Imam Ali’s management principles can serve as an effective model for addressing modern crises.
Introduction: Crisis management in today’s complex world poses significant challenges for leaders. The teachings of Imam Ali (A.S.), as a rich source of managerial wisdom, provide a robust framework for crisis response. His strategic thinking, decision-making under pressure, emphasis on unity, and consultative approach offer timeless insights. Additionally, his focus on justice and fairness remains highly relevant to contemporary economic and social crises. Research indicates that traits such as honesty, courage, and foresight enable leaders to navigate challenges successfully. This study analyzes these teachings to propose actionable models for improving crisis management in modern contexts, aligned with Islamic societal principles.
Research Methodology: Meta-synthesis, a qualitative research method, integrates findings from multiple studies to generate new insights. This study follows Sandelowski and Barroso’s seven-step model to examine Imam Ali’s crisis management approaches. Research questions were formulated, and relevant literature was systematically reviewed. From an initial pool of 465 scholarly documents, 9 were selected for in-depth analysis after rigorous evaluation of methodological quality and analytical precision.
Thematic analysis was used to identify patterns and key themes. The study explores how Imam Ali’s principles can be adapted to modern crisis management, offering enhancements for management systems in Islamic societies.
Results: Through meta-synthesis, this study analyzed Imam Ali’s crisis management models. Data from Islamic management and crisis literature were coded, yielding 35 open codes, 21 basic themes, and 4 organizing themes. These were categorized into four main dimensions:
1. Managerial factors (coordination, planning, leadership, analysis)
2. Personal traits (commitment, accountability, foresight)
3. Interactive and communicative elements (consultation, solidarity, transparency)
4. Ethical and ideological principles (justice, faith, trust in God)
A conceptual crisis management model was developed, forming a cohesive framework based on Imam Ali’s teachings.
Discussion and Conclusion: The findings highlight that Imam Ali’s crisis management principles emphasize not only individual leadership qualities but also ethical conduct, consultative decision-making, and organizational cohesion. Core elements such as justice, transparency, and empathy significantly enhance crisis response in Islamic societies, particularly Iran. Personal attributes like diligence and analytical skills, alongside interactive strategies such as teamwork and knowledge-sharing, further strengthen crisis resilience.
This model, rooted in ethical and faith-based principles, provides a viable framework for contemporary crisis management. The study’s 35 codes and 21 themes culminated in a conceptual model, demonstrating how Imam Ali’s teachings can guide modern leaders and advance Islamic societies.
Practical Implications for Crisis Management: Modern organizations face multifaceted crises that demand robust management strategies. Drawing from Imam Ali’s teachings, the following recommendations are proposed:
1. Consultation: Establish specialized crisis committees involving key stakeholders.
2. Transparency: Maintain clear, honest communication with employees and stakeholders.
3. Employee Well-being: Foster a supportive environment to alleviate stress.
4. Fair Resource Allocation: Ensure equitable distribution of responsibilities and resources.
5. Training Programs: Enhance crisis preparedness through employee empowerment initiatives.
6. Solidarity: Strengthen collaboration via regular meetings and shared experiences.
Suggestions for Future Research: Future studies should:
* Examine the application of Imam Ali’s teachings in economic and social crises.
* Compare his models with contemporary management frameworks.
* Conduct field studies to assess their effectiveness in organizational settings.
Acknowledgements: The authors express gratitude to the participants, anonymous reviewers, and the editorial team of Islamic Knowledge and Management for their intellectual contributions.
Conflict of Interest: The authors declare no conflict of interest. This research adheres to ethical and scientific standards, free from institutional or personal bias.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crisis management
  • Islamic management model
  • consultation
  • transparency
  • justice
  • Nahj al-Balagha
  • meta-synthesis
  1. قرآن کریم

    * نهج‌البلاغه، ترجمه حسن انصاریان (1388). قم: انتشارات دارالعرفان.

    1. حسینی، فاطمه سیده.، نیکوکار، محمدرضا (1402). مدیریت بحران؛ نظریه‌ها و تجربیات تاریخی در مدیریت بحران‌های اجتماعی. مجله مدیریت اسلامی، 12(3)، 45-67.
    2. حسینی، حسین (1400). مدیریت اسلامی در دنیای امروز: اصول و چالش‌ها، تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    3. رضایی، محمد (1403). بررسی اصول مدیریت اسلامی در بحران‌ها: الگوها و راهکارها. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    4. رضائیان، علی (1374). اصول مدیریت. چاپ ششم، تهران: انتشارات سمت.
    5. زواره، علیرضا (1390). راهکارهای توسعه و ترویج نهادینه‌کردن رهن، و مدیریت جهادی در نظام اداری، مجموعه ‌مقالات دومین همایش مدیریت جهادی، تهران: وزارت جهاد کشاورزی، نشر دفتر نماینده ولی‌فقیه.
    6. سیاه‌پوش، سیدمحمود (1401). مناسبات انسانی در مدیریت اسلامی. قم: جامعه مدرسین.
    7. ستوده‌نیا، جانی‌پور (1391). الگوی مدیریت بحران‌های سیاسی −اجتماعی از منظر امیرالمؤمنین علی. پژوهش‌نامه علوی، 3(6)، 27−
    8. شریفی، عنایت‌الله (1402). تحلیلی از روش‌های امام علی در مدیریت بحران‌های سیاسی و اجتماعی.پژوهش‌نامه علوی، 14(27)، 151−
    9. عابدی جعفری، حسن، تسلیمی، محمدسعید، فقیهی، ابوالحسن، و شیخ‌زاده، محمد (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود درداده‌های کیفی. اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)، 5 (2 (پیاپی 10))، 151−198.
    10. غفاری، مصطفی (1399). مدیریت اسلامی: اصول و اعمال. مجله مطالعات بازرگانی اسلامی، 15(3)، 45−67.
    11. فاضل، محمد (1389). مدیریت بحران در فقه اسلامی: اصول و قواعد. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    12. فروزنده، دهکردی، ملائی، اله (1388). روایی تحقیقات کیفی. مدیریت فرهنگ سازمانی.
    13. فقیهی، ابوالحسن و علیزاده، محسن (1384). روایی در تحقیق کیفی. مجله علمی مدیریت فرهنگ سازمانی،3 (2)، 5−19.
    14. طباطبایی، امیر، حسنی، پرخیده، مرتضوی، حامد و طباطبایی چهر، محبوبه (1392). راهبردهایی برای ارتقاء دقت علمی در تحقیقات کیفی. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، ۵ (۳) ،۶۶۳−۶۷۰.
    15. کاظمیان، سعید. (1403). نقش اخلاق در رهبری و مدیریت بحران در آموزه‌های دینی. نشریه پژوهش‌های مدیریت اسلامی، 23(2)، 92−110.
    16. محمدی، علی. (1402). رهبری در بحران: ویژگی‌ها و استراتژی‌ها. نشریه پژوهش‌های مدیریت اسلامی، 15(1)، 45−67.
    17. محمدی، علی (1402). مدیریت بحران در دنیای معاصر: رویکردهای نوین و الگوهای دینی. تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
    18. موسوی، محمد (1402). بررسی اصول و مبانی مدیریت اسلامی از دیدگاه حضرت علی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    19. محمدی، علی. (1401). مدیریت بحران در سازمان‌ها: تحلیل الگوهای دینی و اسلامی. تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
    20. محقق داماد، سیدمصطفی (1399). مدیریت اسلامی. تهران: نشر امیرکبیر.
    21. محمدپور احمد (1397)، ضدر روش، زمینه های فلسفی و رویه‌های عملی در روش شناسی کیفی، تهران، انتشارات لوگوس.
    22. ناصرپور، احمد (1403). مدیریت بحران اسلامی: ترکیب نظریه‌های دینی و علمی در شرایط بحرانی. تهران: انتشارات رشد.
    23. نصرتزهی، آسیه، و ناستی‌زایی، ناصر، و سلیمی، سمانه (1400). طراحی الگوی مدیریت کرامت انسانی براساس آموزه‌های اسلامی. پژوهش در دین و سلامت، 7(2)، 7-27.
    24. نیکوکار، محمدرضا. (1402). مدیریت بحران: الگوهای نوین و رویکردهای مدیریتی بر اساس آموزه‌های حضرت علی.  مجله پژوهش‌های مدیریت اسلامی، 18(2)، 102−115.
    25. نقی پورفر ولی اله, ابروش رضا. (1392). بررسی مدیریت بحران «جمل» در سیره امیرالمومنین علیj. نشریه حکومت اسلامی، سال بیست و یکم ،شماره پیاپی ۷۹ ،صفحه ۹۵−۱۲۲.

     

    References

    * The Holy Quran. [In Persian]

    * Nahj al-Balagha, translated by Hassan Ansarian (2009). Qom: Dar al-Irfan Publishing. [In Persian]

    1. Abedi Jafari, H., Taslemi, M., Faqihi, E. & Sheikhzadeh, M. (2011). Thematic Analysis and Network of Themes: A Simple and Efficient Method for Explaining Patterns in Qualitative Data. Strategic Management Thinking Journal (Strategic Management) , 5(2), 151-198. [In Persian]
    2. Attride-Stirling,J. (2001) .Thematic Networks: An Analytic Tool for Qualitative Research. Qualitative Research, 1(3), 385-405.
    3. Beck, C. (2002). Mothering Multiples: A Meta-Synthesis of the Qualitative Research, The American Journal of Maternal /Child Nursing, 28(2), 9399
    4. Bench, S. & Day, T. (2010). The user experience of critical care discharges: a meta-synthesis of qualitative research, International journal of nursing studies, 47(4), 487-499.
    5. Carter, & Cohen, S. (2023). Crisis Management in Global Contexts. New York: Oxford University Press.
    6. Clark, I. N., Brown, F. A. (2018). Community-dwelling people living with dementia and their family caregivers experience enhanced relationships and feelings of well-being following therapeutic group singing: A qualitative thematic analysis. Frontiers in Psychology, 9, 1332.
    7. Cooper, M. & Harvey, J. (2022). Transformational Leadership in Crisis Management. Journal of Business Ethics, 34(2), 99-111.
    8. Faqihi, Abolhasan, & Alizadeh, Mohsen (2005). Narrative in Qualitative Research. Journal of Organizational Culture Management, 3(2), 5-19. [In Persian]
    9. Fazel, M. (2010). Crisis Management in Islamic Jurisprudence: Principles and Rules. Tehran: University of Tehran Publishing. [In Persian]
    10. Fisher, R. (2018). The Crisis Lifecycle: Understanding the Phases of a Crisis. Journal of Crisis Management, 12(4), 112-125.
    11. Forouzandeh, Dehkordi, Malai, Alla (2009). Validity of Qualitative Research. Organizational Culture Management. [In Persian]
    12. Friedman, J. & Harrison, M. (2020). Strategic Management: Concepts and Cases. New York: Pearson
    13. Ghafari, Mostafa. (2020). Islamic Management: Principles and Practices. Journal of Islamic Business Studies, 15(3), 45-67. [In Persian]
    14. Ghaffari, Mustafa. (2021). Islamic Management: Principles and Practices. Journal of Islamic Business Studies,15(3), 45-67.
    15. Gurdatta, J. K., Mavani, U., & Sonawane, A. (2023). Organizational crisis management. The Online Journal of Distance Education and e-Learning, 11(1), 776-790.‏
    16. Hosseini, F.& Nikookar, M. (2023). Crisis Management: Theories and Historical Experiences in Managing Social Crises. Islamic Management Journal, 12(3), 45-67. [In Persian]
    17. Hosseini, Hossein (2021). Islamic Management in the Modern World: Principles and Challenges. Tehran: Research Institute for Humanities and Cultural Studies Publishing. [In Persian]
    18. Kazemian, S. (2024). The Role of Ethics in Leadership and Crisis Management in Religious Teachings. Journal of Islamic Management Studies, 23(2), 92-110. [In Persian]
    19. Liao, L., Xiao, J. J., Zhang, W., & Zhou, C. (2017). Financial literacy and risky asset holdings: evidence from China. Accounting & Finance, 57(5), 1383-1415.‏
    20. Mahakq Damad, Seyyed Mostafa. (2020). Islamic Management. Tehran: Amir Kabir Publishing. [In Persian]
    21. Mohammadian, A. (2022). Crisis Management in Organizations: Analyzing Religious and Islamic Models. Tehran: Industrial Management Organization Publishing. [In Persian]
    22. Mohammadian, A. (2023). Crisis Management in the Modern World: Modern Approaches and Religious Models. Tehran: Industrial Management Organization Publishing. [In Persian]
    23. Mohammadian, A. (2023). Leadership in Crisis: Characteristics and Strategies. Journal of Islamic Management Studies, 15(1), 45-67. [In Persian]
    24. Mohammadpour Ahmad (2018). Anti-Method: Philosophical Foundations and Practical Procedures in Qualitative Methodology. Tehran: Logos Publications. [In Persian]
    25. Mousavi, M. (2023). An Analysis of Islamic Management Principles from the Perspective of Imam Ali (A.S.). Tehran: University of Tehran Publishing. [In Persian]
    26. Naghipourfar Valiollah, Abroosh, Reza (2013). Examining Crisis Management of "Jamal" in the Conduct of Amir al-Mu'minin Ali (PBUH). Journal of Islamic Governance, 21st Year, Serial Number 79, 95-122. . [In Persian]
    27. Naghipourfar, Valiollah, & Abroosh, Reza (2014). A study of the crisis management of the Battle of Jamal in the conduct of Imam Ali (A.S.). [In Persian]
    28. Nasarpour, E. (2024). Islamic Crisis Management: Combining Religious and Scientific Theories in Crisis Conditions. Tehran: Roshd Publishing. [In Persian]
    29. Nasratzahi, A., Nasti Zayi, N.,& Salimi, S. (2021). Designing a Model of Human Dignity Management Based on Islamic Teachings. Research in Religion and Health, 7(2), 7-27. [In Persian]
    30. Nikookar, F. (2023). Crisis Management: Modern Models and Management Approaches Based on the Teachings of Imam Ali (A.S.). Journal of Islamic Management Studies, 18(2), 102-115. [In Persian]
    31. Rezaei, M. (2024). A Study of Islamic Management Principles in Crises: Models and Solutions. Tehran: University of Tehran Publishing. [In Persian]
    32. Rezaian, Ali (1995). Principles of Management. 6th Edition. Tehran: Samt Publishing. [In Persian]
    33. Sandelowski, M., Barroso, J., & Voils, C. I. (2007). Using qualitative metasummary to synthesize qualitative and quantitative descriptive findings. Research in nursing & health, 30(1), 99-111.‏
    34. Sharifi, Enayatollah (2023). An Analysis of Imam Ali’s (A.S.) Approaches in Managing Political and Social Crises. Alavi Research Journal, 14(27), 151-172. [In Persian]
    35. Siyahpoosh, Seyyed Mahmoud (2022). Human Relations in Islamic Management. Qom: Society of Seminary Teachers. [In Persian]
    36. Stoudani, Jani-Pour. (2012). A Model for Political-Social Crisis Management from the Perspective of Imam Ali (A.S.). Alavi Research Journal, 3(6), 27-52. [In Persian]
    37. Tabatabai, Amir, Hasani, Parkhideh, Moradi, Hamed, & Tabatabai Chahar, Mahboubeh (2013). Strategies for Enhancing Scientific Accuracy in Qualitative Research. Journal of North Khorasan University of Medical Sciences, 5(3), 663-670. [In Persian]
    38. Zimmer, L. (2006). Qualitative meta−synthesis :a question of dialoguing with text, Journal of Advanced Nursing, 53(3), 31-38.
    39. Zovareh, Alireza (2011). Solutions for Development and Promotion of Institutionalizing Leadership and Jihadi Management in the Administrative System. Proceedings of the Second Conference on Jihadi Management. Tehran: Ministry of Agriculture Jihad, Publisher of the Office of the Representative of the Supreme Leader. [In Persian]