تحلیل مبانی انسان شناسی پارادایم های جامعه شناختی سازمان و مدیریت از منظر اندیشه های علامه طباطبایی(ره)

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته معارف اسلامی و مدیریت بازرگانی دانشگاه امام صادق ع

2 عضو هیئت علمی دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

این مقاله در صدد تحلیل مبانی انسان شناختی پارادایم های جامعه شناختی سازمان و مدیریت براساس نظریات علامه طباطبایی(ره) و نقش آن در راستای شکل گیری پارادایم مدیریت اسلامی است. داده های این تحقیق با روش کتابخانه ای جمع آوری و با روش تحلیل مضمون بررسی شده اند. پس از ارائه گزاره های انسان شناسانه پارادایم های جامعه شناختی براساس تقسیم بندی بوریل و مورگان، گزاره های استنباط شده از اندیشه های علامه طباطبایی(ره) پیرامون انسان، در قالب دو زاویه تحلیلی "وجودی" و "ماهوی": ارائه شده است. در انتها، گزاره های استنباط شده از اندیشه های علامه طباطبایی(ره) در چهار دسته با گزاره های انسان شناختی پارادایم های جامعه شناختی سازمان و مدیریت نسبت سنجی شده که عبارتنداز:1- گزاره های تأسیسی بدیع 2- گزاره های تأییدکننده 3- گزاره های تأسیسی متضاد4- گزاره های تکمیل کننده. در انتها مبانی انسان شناسی پارادایم های چهارگانه از منظر انسان شناسی حاصل از بررسی های انجام شده از منظر علامه طباطبایی(ره) مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که از منظر انسان شناسی علامه طباطبایی(ره) نگاه پارادایم های جامعه شناختی سازمان و مدیریت اولا از زاویه تحلیل ماهوی بوده و ثانیا از ساحت طبیعت مادی انسان فراتر نرفته است. در نتیجه زاویه تحلیل وجودی و نیز بعد اول و سوم از زاویه تحلیل ماهوی انسان، دارای قابلیت ممتازی برای شکل گیری پارادایم مدیریت اسلامی می باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

analysis of Anthropological Foundations of sociological paradigms in terms of organization and management ideas of Allameh Tabatabai (ra)

چکیده [English]

This article seeks to analyze the anthropological foundations of sociological paradigms and management organization based on the ideas of Allameh Tabatabai (RA) and its role in the formation of Islamic management paradigm. The data collected by libraries and content analysis have been studied. After giving statements anthropological and sociological paradigms based on the division Bvryl Morgan, propositions drawn from the thoughts of Allama Tabatabai (ra) about the man, in the form of two analytical angle "existential" and "substantive": presented. Finally, propositions drawn from the thoughts of Allama Tabatabai (RA) in the four categories of sociological paradigms of anthropological propositions organization and management of the survey are: 1. Establish a unique proposition 3. Proposition 2. The statements confirming Mtzad4- established complementary propositions. In the end, the four paradigms of anthropological principles derived from surveys conducted from the perspective of anthropology from the viewpoint of Allameh Tabatabai (RA) is analyzed. The findings show that from the perspective of anthropology at Allameh Tabatabai look at sociological paradigms organization and management from the angle firstly and secondly the substantive analysis of the material aspects of human nature is not exceeded. As a result, analytic angle and the angle of the first and third of human nature, has an excellent ability to form a management paradigm Islam.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Management
  • Allameh Tabatabai (RA)
  • Anthropology
  • the paradigm of Islam
  1. 1. ابراهیم‌پور، حبیب و رضا نجاری (1386)، «مبانی فلسفه مطالعات سازمانی در چهار پارادایم»، حوزه و دانشگاه، شماره 53، ص9−34.

    2. ابراهیم‌پور، حبیب (1385)، «مبانی فلسفی تئوری‌های سازمان و مدیریت با رویکرد کارکردگرایی و ساختارگرایی»، فرهنگ مدیریت، سال چهارم، شماره 13، ص83−112.

    3. امیری، علی‌نقی (1379)، «نقش پارادایم در علوم انسانی و مدیریت»، مجله مجتمع آموزش عالی قم، سال دوم، شماره 7 و 8، ص137−163.

    1. 4.  ــــــــــ (1386)، «تبیین رفتار مبتنی بر اختیار»، فرهنگ مدیریت، سال پنجم، شماره 15، ص161−181.

    5. بوریل، گیبسون و مورگان گارت (1391)، نظریه‌های کلان جامعه‌شناختی و تجزیه و تحلیل سازمان، ترجمه محمدتقی نوروزی، تهران: سازمانه مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، مرکز تحقیقات و توسعه علوم انسانی و مؤسسه آموزشی و پژوهشی
     امام خمینیe.

    6. بهارستان، جلیل (1383)، «مطالعه تطبیقی مدیریت اسلامی و مدیریت رایج»، مدرس علوم انسانی ویژهنامه مدیریت، ص1−36.

    7. پارسانیا، حمید (1389)، هستی و هبوط، قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، معاونت پژوهشی دانشگاه معارف اسلامی.

    8. خسروپناه، عبدالحسین (1384)، «انسان‌شناسی اسلامی به مثابه انسان‌شناسی اجتماعی»، پژوهش‌های تربیت اسلامی، شماره اول، ص157−184.

    9. خیری، حسن (1389)، «مقایسه پارادایم دینی اسلامی با پارادایم‌های اثبات‌گرایی، تفسیری و انتقادی»، معرفت فرهنگی، سال اول، شماره 2، ص7−31.

    10. دانایی‌فرد، حسن (1386)، «پارادایم‌های رقیب در علم سازمان و مدیریت: رویکرد تطبیقی به هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و روش‌شناسی»، دانشور رفتار، سال چهاردهم، شماره 26، ص89−104.

    11. رجبی، محمود (1392)، انسان‌شناسی، قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.

    12. سلیمی، علی (1390)، «مبانی انسان‌شناختی در پارادایم علم اجتماعی اسلامی»، اسلام و علوم اجتماعی، سال سوم، شماره 5، ص7−40.

    13. سهرابی‌فر، محمدتقی (1394)، چیستی انسان در اسلام، تهران: پژوهشگاه فرهنگ
    و اندیشه اسلامی.

    14. طباطباییe، محمدحسین (1376)، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، 20جلد، قم: دفتر انتشارات اسلامی.

    15. ــــــــــ (1393)، انسان از آغاز تا انجام، ترجمه صادق لاریجانی، به کوشش هادی خسروشاهی، تهران: بوستان کتاب.

    16. ــــــــــ  (1392)، مجموعه رسائل، به کوشش هادی خسروشاهی، تهران: بوستان کتاب.

    17. ــــــــــ  (1353)، قرآن در اسلام، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

    18. ــــــــــ (1378)، شیعه در اسلام، قم: دفتر انتشارات اسلامی.

    19. ــــــــــ (1388)، بررسی‌های اسلامی، تهران: بوستان کتاب.

    20. ــــــــــ (1389)، بدایة الحکمه، ترجمه و شرح علی شیروانی، قم: دارالفکر.

    21. عابدی جعفری، حسن؛ محمدسعید تسلیمی؛ ابوالحسن فقیهی و محمد شیخ‌زاده (1390)، «تحلیل مضمون و شبکه مضامین روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی»، اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم، شماره دوم، ص151−198.

    22. فتوتیان، علی و حسن عبدی (1391)، «بررسی رابطه انسان‌شناسی و روش‌شناسی در پارادایم‌های اثبات‌گرایی و رئالیسم انتقادی»، معرفت فرهنگی اجتماعی، سال سوم، شماره 3، ص87−100.

    23. فروزنده دهکردی، لطف‌الله و خورشید فروغی‌نیا (1392)، «بررسی تأثیر دیدگاه‌های انسان‌شناسی اسلامی و غربی بر نظام ارزشی سازمان»، اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، سال سوم، شماره اول، ص19−42.

    24. فصیحی، امان‌الله (1389)، «بررسی کارآمدی نظریه کارکردگرایی»، معرفت فرهنگی اجتماعی، سال اول، شماره 2، ص109−131.

    25. فکوهی، ناصر (1391)، تاریخ اندیشه و نظریه‌های انسان‌شناسی، تهران: نشر نی.

    26. فی، برایان (1389)، پارادایم‌شناسی علوم انسانی، ترجمه مرتضی مردیها، تهران: دانشگاه امام صادقj.

    27. گائینی، ابوالفضل و امیر حسین‌زاده (1391)، «پارادایم‌های سه‌گانه اثبات‌گرایی، تفسیری و هرمنوتیک در مطالعات مدیریت و سازمان»، راهبرد فرهنگ، شماره 19، ص104−138.

    28. واثق غزنوی، قادرعلی (1390)، «جایگاه انسان‌شناسی در سازمان و مدیریت از دیدگاه اسلام و غرب»، اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، سال اول، شماره 2، ص5−40.

    29. مصباح یزدی، محمدتقی (1381)، پیش‌نیازهای مدیریت اسلامی، تحقیق و نگارش غلامرضا متقی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.

    30. نیومن، ویلیام لاورنس (1389)، شیوه‌های پژوهش اجتماعی: رویکردهای کیفی و کمی، ترجمه حسن دانایی‌فرد و سیدحسین کاظمی، تهران: مهربان نشر.

    31. Alorfi, s. (2012), »Human resource management from an Islamic perspective«, Journal of Islamic and human advanced research, no,pp 86-92.

    32. Frey, Ulrich J and charlotte stormer and Kia P. Willfuhr(2011), Essential Building Blocks of Human Nature, London, Springer.

    33. Fromm, Harold (2009), »The Nature of Beinghuman«, Maryland, The Johns Hopkins University Press.

    34. Horodecka, Anna(2014),The Meaning of Concepts of Human Nature in Organizational Life in Business Ethics context. Annales. Ethics in Economic Life, Vol. 17, No. 4, pp.53-64.

    35. Mousavi moghadam,Rahmatullah and  Sajad Sadatizadeh and Zahra Jalilian(2014), »The Concept and Components Of Cultural Of Humans In Anthropology Allameh Tabatabai«, Journal of Social Issues,2,vol10,p.p 53-57.

    36. Stevenson, Leslie , Davidn I. Haberman(1998), »Ten Theories of Human Nature«, New York: Oxford University Press.

    37. Sullivan, Jeremiah J. (1986), “Human Nature, Organizations, and Management Theory”, The Academy of Management Review 11.3, pp. 534–549.