معیارهای شایستگی مدیران با استفاده از رهنمودهای امام علی در نهج‌البلاغه

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسندگان

1 استادیار و عضو مرکز تحقیقات طبّ اسلامی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد (دکترای فقه و اصول، استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد)

2 عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد (مربی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد)

چکیده

هدف: بررسی و تبیین معیارهایی جهت انتخاب و همچنین سنجش عملکرد و ارزیابی میزان شایستگی مدیران، با استفاده از رهنمودهای امام علیg در نهج‌البلاغه.
روش: این تحقیق از نوع توصیفی−مروری و کتابخانه‌ای می‌باشد که با رجوع به شرح‌های مختلف نهجالبلاغه و سایت‌های اینترنتی، موضوع‌بندی و با حفظ امانت نگاشته شده است.
یافته‌ها: در این مقاله با مطالعه خطبه‌ها، نامه‌ها، کلمات قصار و وصیت‌نامه امام علیg، معیارهایی از شایستگی مدیران استخراج می‌‌شود. از جمله این معیار‌ها می‌توان به داشتن عدالت، علم و آگاهی، حسن تدبیر، آشنایی با فنون برنامه‌ریزی، قاطعیت، رفق و مدارا، نشاط و شادابی، شرح صدر و قانون‌مندی، داشتن روحیۀ مشورت و رایزنی، سخن‌وری و قدرت تفهیم، جاذبه و دافعه صحیح، فرمانبرداری از مافوق، اعتدال و میانه‌روی اشاره کرد.
نتیجه‌گیری: جامعه اسلامی می‌تواند با به‌کارگیری سخنان گهربار امام علیg، بهره‌وری مدیریتی خویش را از مرحله انتخاب تا ارزیابی و سنجش عملکرد مدیران افزایش دهد. از طرف دیگر معیارهای مناسب مدیریتی در نظام اسلامی در سه حوزه (دانش، مهارت و اخلاق) قابل تقسیم‌بندی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of the Criteria Concerning Managers Merits According to Imam Ali (A.S) Teachings in Nahjolbalagheh

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Noormohammadi 1
  • Javad Nikmoeen 2
1 Assistant professor of Shahrekord University of Medical Sciences, member of the Shahrekord Research Center for Islamic Medical Sciences
2 Faculty member of Shahrekord University of Medical Sciences
چکیده [English]

Investigation and explanation of criteria for selection and evaluation of managers' performances and functions and also assessment of their merits in the light of Imam Ali (A.S) teachings and sermons
Method:
This research is a review descriptive one using library method of study and has been categorized and compiled by citing various accounts of Nahjolbalagheh and related websites.
Findings:
In this paper, by studying Imam Ali (A.S) sermons, letters, sayings and his testament managers' merits and virtues were extracted. Of these, the following can be enumerated: justice, knowledge, good policy, knowing the expertise of planning, decisiveness, gentleness and moderateness, happiness and freshness, lawfulness, compromise, the ability for consultation and negotiation, eloquence and persuasiveness, real attraction and repulsion, obedience, temperance and moderation.
Conclusion:
Muslim society can increase its effectiveness and productivity by resorting to Imam Ali (A.S.) teachings and sermons in all areas of selection and appointment of managers and evaluation of their performances. On the other hand, proper management criteria in Islamic system of governance can be divided into three fields: knowledge, expertise and morality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Criteria
  • Managers Merits
  • Islamic Management
  • Imam Ali (A.S.)
  • Nahjolbalagheh
  1. ابن‌منظور (1988م)، لسان العرب، چاپ اول، بیروت: نشر داراحیاء التراث العربی.
  2. بلاذری، احمد بن یحیی (1398ق)، انساب الاشراف، تحقیق محمد‌باقر المحمودی، بیروت: دارالفکر.
  3. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1373)، شرح غرر الحکم و دررالکلم، شرح جمال‌الدین محمد خوانساری، مقدمه و تصحیح و تعلیق میر‌جلال حسینی ارموی، 7 جلدی، چاپ چهارم، (ش1815)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  4. خوانساری، سید‌جمال‌الدین محمد (1384)، غررالحکم و دررالکلم، ج‌1، قم: انتشارات دار‌الکتاب الاسلامی.
  5. دلشاد تهرانی، مصطفی (1382)، جمال دولت محمود، چاپ اول، تهران: نشر دریا.
  6. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1404ق)، المفردات فی غریب القرآن، چاپ دوم،‌ تهران: دفتر نشر کتاب.
  7. الرضی، ابوالحسن محمد بن الحسین الموسی (1378ق)، نهج‌البلاغه، ضبط نصه و ابتکر فهارسه العلمیه صبحی الصالح، بیروت: الطبعة الاولی.
  8. سبحانی، جعفر (بی‌تا)، الالیهات علی هُدی الکتاب و الُنه و العقل، قم: مرکز العالی للدراسات الاسلامیه‌.
  9. سید‌رضی (1384)، نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی، تهران: مؤسسه تحقیقاتی امیر‌المؤمنین.
  10. شریفی، احمد حسن (1388)، آئین زندگی، قم: دفتر نشر معارف اسلامی.
  11. عاملی، شیخ حر (1991م)، وسائل الشیعه، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  12. کراجکی، محمد بن علی بن عثمان (1405ق)، کنزالفوائد، تحقیق عبداﷲ نعمه، بیروت: دارالاضواء.
  13. کلینی، محمد بن یعقوب (1365)، الکافی، تصحیح و تعلیق علی‌اکبر غفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  14. مجلسی، محمد‌باقر (1404ق)، بحارالانوار الجامعه لدر اخبار الائمه الاطهار، بیروت: نشر الوفاء.
  15. محمدی ری‌شهری، محمد (1367)، میزان الحکمه، چاپ دوم، قم: نشر مکتب الاعلام الاسلامی.
  16. مطهری، مرتضی (1349)، جاذبه و دافعه امام علیg، چاپ اول، تهران: نشر حسینیه ارشاد.
  17. ـــــــ (1389)، مجموعه آثار، ج28، قم: انتشارات صدرا.        
  18. الهروی، ابوعبید القاسم بن سلام (1396ق)، غریب الحدیث، بیروت: دارالکتب العربی.