بررسی مقایسه‌ای مدیریت تعارض از دیدگاه اسلام و سایر مکاتب علمی

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه شهید چمران اهواز

2 استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز

3 کارشناس علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر

چکیده

هدفِ پژوهش حاضر، بررسی مفهوم تعارض و مدیریت آن از منظر اسلام و سایر مکاتب از یک سو و دیدگاه‌های مختلف مدیریت و یافتن وجوه اشتراک و افتراق آنها با دیدگاه اسلامی از سوی دیگر است. روش تحقیق حاضر به صورت کتابخانه‌ای با بهره‌برداری از منابع گوناگون در این زمینه و به شیوه عقلی و نقلی انجام یافته است. نتایج پژوهش پیش‌رو به شرح ذیل می‌باشد: سه نگرش عمده، درباره تعارض میان مکتب‌های مختلف وجود دارد. دیدگاه اول، سنتی و بر این باور است که تعارض در آغاز امری مخرّب بوده است و باید از آن اجتناب کرد؛ دیدگاه دوم، به مکتب روابط انسانی تعلق دارد و معتقد است، تعارض امری طبیعی و اجتناب‌ناپذیر است و دیدگاه آخر، به صورت تعاملی دو نوع تعارض کارکردی و غیرکارکردی (مثبت ومنفی) دارد و حتی در موقعیت‌هایی نیاز است که مدیران نسبت به ایجاد تعارض اقدام کنند. در واقع هر کدام از دیدگاه‌های یادشده، در مقاطعی دچار افراط و تفریط در زمینه تعارض شده‌اند. مکتب اسلام دیدگاه متعادلی نسبت به پدیده تعارض بیان داشته است و با وجود اعتقاد به دو نوع نگرش مثبت و منفی در این زمینه، تأکید می‌کند که مرز بین تعارض‌های مثبت و منفی به عواملی همچون نیت افراد، توانایی اشخاص، نوع موضوع و مهم‌تر از همه موقعیت تعارض بستگی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparative Study of Conflict Management from the Viewpoint of Islam and Other Scientific Schools

نویسندگان [English]

  • Afshin Miri 1
  • Parvaneh Valavi 2
  • Maryam S heikh Azadi 3
1 M.A. student of educational management, Shahid Chamran University of Ahvaz;
2 Assistant professor of Shahid Chamran University of Ahvaz
3 B.A. of social sciences, Islamic Azad University, Shooshtar branch
چکیده [English]

This paper examines the concept of conflict and conflict management in the view of Islam and other management schools and investigates this concept in different views of management and attempts to find the similarities and differences between Islamic approaches and the views proposed by scientific schools. The research method of this paper is library method of study using various sources in this field based on rational and narrative methods. The results of this study are as follows: for different related scientific trends there are three major attitudes about conflict. The first one which is recognized traditional view among other three present attitudes believes that conflict is primarily destructive and should be avoided. The second view belongs to the human relations school of management and supposes that conflict is natural and inevitable. The third and last view in an interactive way assumes both functional and non-functional conflict (i.e.; positive and negative conflict) and confirms that in some special situations managers are recommended to create conflict when needed. In fact, each of the above mentioned views go to extremes about conflict at times. Islam states clearly a balanced view on this phenomenon. Despite the belief in both positive and negative attitudes in this regard emphasizes that drawing a borderline between positive and negative conflicts depends on factors such as individuals’ intentions, personal ability, subject matter and especially conflict situations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conflict
  • Conflict Management
  • Islamic Management

مراجع

  1. * قرآن کریم

    1. آسترکی، مرضیه (1384)، «تعارض را بشناسیم و مدیریت کنیم»، مجله مدیریت، شماره 103 و 104، ص53−56.
    2. آمدی، عبدالواحد (1378)، غررالحکم و دررالکلم، ترجمه سید‌هاشم رسولی محلاتی،
      جلد 1 و 2، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    3. ایزدی یزدان آبادی، احمد (1379)، مدیریت تعارض، تهران: انتشارات دانشگاه امام حسینg.
    4. بولتون، رابرت (1391)، روان‌شناسی روابط انسانی، ترجمه حمیدرضا سهرابی، تهران: انتشارات رشد.
    5. پیروز، علی آقا (1385)، «مدیریت تعارض با رویکرد اسلامی»، فصلنامه بصیرت، شماره 37، ص‌41−70.
    6. ترابی، یوسف (1390)، الگوهای مدیریت تعارض در جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر قرآن و سیره معصومین، تهران: دفتر مطالعات سیاسی.
    7. تیم مترجمان پیک مدیران، «مهارت‌های کوانتومی مدیریت (نظریه‌ای جدید در مدیریت تعارض)»، مجله الکترونیکی پیک مدیران رسانه، 1388، سال سوم، شماره 107، (http://peyk.iribu.ir/magazine/107.html).
    8. جمشید‌پور، جواد (1388)، «تعارض در عرصه رفتار سازمانی»، مجله الکترونیکی پیک مدیران رسانه، سال سوم شماره 89، http://peyk.iribu.ir/magazine/89.html
    9. جهاندیده کاظم پور، مهرداد (1384)، «تعارض سازمانی»، روزنامه همشهری،
      سال سیزدهم، شماره 3725، ص10.
    10. درگاهی، حسین، سید‌محمد‌هادی موسوی، سمانه عراقیه فراهانی، و گلسا شهام (1387)، «مدیریت تعارض و راهبردهای مرتبط»، مجله دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دوره 2، شماره 1 و 2، ص63−72.
    11. دفت، ریچالد ال (1390)، تئوری و طراحی سازمان، ترجمه علی پارساییان و سید‌محمد اعرابی، جلد 2، تهران: انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
    12. رابینز، استیفن پی (1374)، مدیریت رفتار سازمانی، ترجمه علی پارساییان و سید‌محمد اعرابی، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
    13. راغب اصفهانی، حسین (1383)، المفردات فی غریب القرآن، ترجمه سید‌غلامرضا خسروی حسینی، جلد 1، تهران: انتشارات مرتضوی.
    14. رسولی محلاتی، سید‌هاشم (1356)، زندگانی پیامبر اکرمn، تهران: انتشارات عامیه اسلامیه.
    15. رضاییان، علی (1382)، مدیریت تعارض و مذاکره، تهران: انتشارات سمت.
    16. زاهدی، شمس‌السادات (1378)، «بررسی تطبیقی سبک‌های مذاکره در جهان»، فصلنامه مطالعات مدیریت، ص19−36.
    17. سلطانی، ایرج (1377)، «تعارض فردی در سازمان»، مجله تدبیر، سال نهم، شماره83، ص33−36.
    18. سلیمانی، نادر (1384)، مدیریت تعارض در مدرسه، تهران: انتشارات آرمان رشد.
    19. سیدرضی (1380)، نهج‌البلاغه، ترجمه حسین انصاریان،

     http://www.erfan.ir/farsi/nahj/nsm_proj/main.php

    1. شکرانی و همکاران (1390)، «نقد و بررسی سبک‌های مدیریت تعارض و شرایط استفاده از آن براساس سوره یوسف»، فصلنامه علمی پژوهشی کتاب قیم، شماره3، سال اول، ص79−110.
    2. شهگلی، مراد (1390)، «ترمینولوژی تفرقه از منظر قرآن»، اندیشه تقریب، سال هشتم، شماره سی‌ام، ص81−102.
    3. عباسی، همایون، مهرزاد حمیدی و محمد خبیری (1387)، «بررسی ارتباط مدیریت تعارض و اثربخشی ادراک شده در دانشکده‌های تربیت بدنی دولتی شهر تهران»، پژوهش در علوم ورزشی، شماره 33، ص123−136.
    4. عرب کلمری، محبوبه (1383)، بررسی تأثیر موانع ارتباط فردی بر تعارض در کارکنان مدارس متوسطه نظری دولتی تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
    5. فرهنگ فارسی معین، (https://www.vajehyab.com/moein).
    6. فیاضی، مرجان (1388)، «تعارض ادراک شده و سبک‌های مدیریت آن»، پژوهش‌نامه مدیریت تحول، سال اول، شماره دوم، ص90−110.
    7. قلی‌زاده، حسن (1389)، «مدیریت تعارض از دیدگاه مدرن، انتقادی و پست مدرن‌ها»، شیراز: اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، نوآوری و کارآفرینی.
    8. کریتنر، رابرت (1387)، اصول مدیریت، ترجمه داور ونوس و دیگران، تهران: مؤسسه
      کتاب مهربان.
    9. گرجی، عبدالرحیم و محمدعلی طاهری (1389)، «مدیریت و تعارض سازمانی»، نشریه اصلاح و تربیت، شماره 104، ص32−34.
    10. گریفین، مورهد (1374)، رفتار سازمانی، ترجمه سید‌مهدی الوانی و غلامرضا معمار‌زاده، تهران: انتشارات مروارید.
    11. گلی زواره، غلامرضا (1389)، «قلمرو اخلاقی نقد و انتقاد»، فرهنگ کوثر، شماره 84، ص30−39.
    12. لسانی فشارکی، محمد علی (1392)، تفرقه، پایگاه اطلاع رسانی اصلاح، (تفرقهhttp://www.islahweb.org/content/2013/6/8465/).
    13. مجلسی، محمد‌باقر (1404ق)، بحارالانوار، جلد 2، بیروت: مؤسسة الوفا.
    14. مسعودی، عصمت و فرشته میرزایی (1388)، «بررسی تعارض از منظر مکتب اسلام و تئوری‌های مدیریت»، اندیشه مدیریت، سال سوم، شماره اول، ص133−164.
    15. میرکمالی، سید‌محمد (1371)، «مدیریت تعارض»، فصلنامه دانش مدیریت، شماره 19، ص48−59.
    16. نجف‌بیگی، رضا (1386)، سازمان و مدیریت، چاپ چهارم، تهران: انتشارات ترمه.
    17. نجفیان، مهدی و سید‌حمیدرضا علوی (1389)، «مدیریت تعارض در سیره عملی
      حضرت علیg از منظر نهج‌البلاغه»، مطالعات اسلامی در علوم رفتاری، سال اول،
      شماره دوم، ص45−70.
    18. نصر اصفهانی، علی (1384)، مدیریت رفتار گروهی، چاپ سوم، اصفهان: نشر جهاد دانشگاهی اصفهان.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار