الگوی مفهومی تفکر استراتژیک در کسب و کارها از دیدگاه امام علی در نهج‌البلاغه

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی دانشگاه پیام نور

2 دانشیار دانشگاه پیام نور

3 استادیار دانشگاه پیام نور

چکیده

بسیاری از پژوهش‌های مدیریتی به اهمیت قابلیت تفکر استراتژیک برای مدیران اشاره کرده‌اند؛ اما موضوعی که کمترین توجه بدان شده، حلقۀ ارتباطی تفکر استراتژیک و ارزش‌هاست،‌ حلقه‌ای که ارزش‌های اخلاقی را با منطق تجاری پیوند می‌دهد. هدف از نگارش مقاله حاضر ترسیم و تعریف چارچوب مفهومی برای تبیین ارتباط اصول اخلاقی و تفکر استراتژیک است. این پژوهش با روش تحلیل محتوا به بررسی و تحلیل مفاهیم همسو با کسب و کار در نهج‌البلاغه و دریافت نکات مهم و میزان اهمیت و تنوع آنها راهنمای ما در درک ارتباط اخلاق و تفکر استراتژیک خواهد بود. در مدل مستخرج از نهج‌البلاغه، حضرت علیj مبتنی بر رویکردی متعالی به کسب و کار، افزون‌بر نگرش مادی، نگرشی الهی به کسب و کار بخشیده است. در این مدل مبتنی بر ارزش‌های بنیادین کسب و کار، شاخص‌های اخلاقی مؤثر بر کسب و کار ارائه می‌شود و سرانجام مؤلفه‌های تفکر در کسب و کار بر مبنای نهج‌البلاغه ارائه شده است. اثربخشی تفکر استراتژیک، نیازمند ارائه الگویی است که مؤلفه‌های تفکر استراتژیک را در تعامل کامل با ارزش‌های اخلاقی ارائه کند و افزون‌بر فرایند، محتوای اخلاقی نیز داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Conceptual Pattern of Strategic Thinking in Business from the Viewpoint of Imam Ali (A.S.) in Nahjolbalagheh

نویسندگان [English]

  • aliasghar shirepaz 1
  • Mirza Hassan Husseini 2
  • Mohammad Mahmoudi Meymand 3
  • mohammadtaghi amini 2
1
2
3
چکیده [English]

Numerous management papers emphasizes the importance of strategic thinking among managers, but the issue that has been paid less attention is the link between strategic thinking and values. This link connects moralities with business logic. This paper aims at illustrating and defining conceptual framework for the explanation of connection between ethics and strategic thinking. Based on content analysis method, this research paper examines concepts concerning business in Nahjolbalagheh. It attempts to extract central ideas implied in that noteworthy Islamic source. By evaluating their significance and frequency, these ideas will be our guide for understanding the connection between ethic and strategic thinking. In the model derived from the Nahjolbalagheh, Imam Ali (A.S.) based on a transcendental attitude gives business divine approach along with materialistic one. The model presents ethical indices influencing business by focusing on basic indices of business. It demonstrates thinking criteria in business according to the Nahjolbalagheh. Efficiency of strategic thinking requires presentation of the model that shows the criteria of business strategic in a perfect interaction with moral values and includes ethical content associates with a well-defined process.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali (A.S.)
  • Ethics
  • Strategic Thinking
  • Nahjolbalagheh

مراجع

  1. * قرآن کریم.

         1.          استرمن، جان (1390)، پویایی‌شناسی کسب و کار، ترجمه کوروش برارپور و دیگران، تهران: انتشارات سمت.

         2.          استیسی، رالف دی (1390)، مدیریت استراتژیک و پویایی‌های سازمان: چالش پیچیدگی، ترجمه حسین رحمان‌سرشت و دیگران، تهران: نشر دوران.

         3.          الوانی، سیدمهدی (1383)، اخلاقیات و مدیریت: به سوی نظام اخلاقیات یکپارچه در سازمان، فصلنامه مطالعات مدیریت، شماره 42 و 43.

         4.          الوانی، سیدمهدی و رحمتی، محمدحسین (1385)، فرایند تدوین منشور اخلاقی برای سازمان، فصلنامه فرهنگ مدیریت، شماره 15.

         5.          انجمن علمی دین و توسعه اقتصادی (1381)، دین و توسعه، تهران: مؤسسه عالی آموزش و پژوهش در برنامه‌ریزی و توسعه.

         6.          انسف، ایگور (1375)، استقرار مدیریت استراتژیک، تهران: انتشارات سمت.

         7.          بابایی اهری، فضل‌اله (1381)، اخلاق در کسب و کار، کمال مدیریت، شماره 1.

         8.          بیک‌زاد، جعفر و دیگران (1389)، سلوک سازمانی،‌ گذر از دانش هشت ضلعی، توسعه مدیریت،‌ شماره 80.

         9.          پوریانسب،‌ امیر (1379)، اصول اخلاق حرفه‌ای، حسابدار، شماره 137.

       10.        دادگر، یداله (1385)، اخلاق بازرگانی و کسب و کار از منظر اقتصاد و اقتصاد اسلامی، پژوهشنامه بازرگانی، شماره 38.

       11.        دشتی،‌ محمد (1391)، ترجمه نهج‌البلاغه حضرت امیرالمؤمنینj، قم: نشر مشرقین.

       12.        دفت، ریچاردال (1380)، تئوری و طراحی سازمان، ترجمه علی پارسانیان و سیدمحمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

       13.        دیوید، فردآر (1385)، مدیریت استراتژیک، ترجمه علی پارسانیان و سیدمحمد اعرابی، تهران: انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

       14.        رضاییان، علی (1379)، مبانی سازمان و مدیریت، تهران: انتشارات سمت.

       15.        رنجبر، اکرم (1391)، برنامه اقتصادی دولت علوی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، آران و بیدگل: دانشگاه پیام نور.

       16.        عظیمی، مهدی (1387)، توجه به مفهوم مسئولیت اجتماعی سازمان: گامی مؤثر برای نیل به سرآمدی در صنعت، مجله صنعت لاستیک ایران، شماره 52‌.

       17.        علی احمدی، علیرضا و علی احمدی، حسین (1386)، مبانی و اصول مدیریت اسلامی، تهران: تولید دانش.

       18.        علی احمدی و دیگران (1387)، نگرش جامع بر مدیریت استراتژیک، تهران: انتشارات تولید دانش.

       19.        فرهود، داریوش (1386)، مروری بر تاریخچه اخلاق، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، شماره‌ 1.

       20.        فیض کاشانی (1389)، راه روشن، ترجمه محمدرضا عطایی، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.

       21.        قرا ملکی، فرامرز (1386)، موانع رشد اخلاق حرفه‌ای در سازمان‌ها، تهران: مؤسسه دین‌پژوهی بشری.

       22.        کامنیش، پاول (1385)، اخلاق کسب وکاردستیابی به اصل موضوع، ترجمه امید فرمان آرا، در کتاب درآمدی بر اخلاق کسب و کار در محیط جهانی، تدوین محمد نهاوندیان، تهران، مرکز ملی مطالعات جهانی شدن.

       23.        کریپندورف، کلوس (1378)، تحلیل محتوی مبانی روش‌شناسی، مترجم هوشنگ نایبی، تهران: انتشارات روش.

       24.        گیلک محمد آبادی، محمدتقی (1380)، امام علیg دولت و سیاست‌های اقتصادی، تهران، کتاب نقد شماره 19.

       25.        لشکر بلوکی، مجتبی (1392)، فرامین و فنون تفکر استراتژیک، تهران: بنگاه علمی فرهنگی نص.

       26.        مصباح یزدی، محمدتقی (1372)، پیش‌نیازهای مدیریت اسلامی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.

       27.        ــــــــــ (1388)، نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام، قم: مؤسسه آموزش و پژوهش امام خمینیe.

       28.        مطهری، مرتضی (1388)، جاذبه و دافعه علیj، تهران: انتشارات صدرا.

       29.        ــــــــــ (1384)، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی، جهان‌بینی توحیدی، تهران: انتشارات صدرا.

       30.        میرمعزّی، سیدحسین (1378)، نظام اقتصادی اسلام، انگیزه‌ها و اهداف، چاپ اول، تهران: کانون اندیشه جوان.

       31.        میراسکندری، مجید (1383)، اخلاق حرفه‌ای در بوته‌ عمل، حسابرس، شماره 27.

       32.        نظرپور، محمدنقی (1380)، امام علیj، حکومت و بازار، تهران، کتاب نقد، شماره 19.

       33.        نمازی، حسین (1380)، نظام‌های اقتصادی، تهران: شرکت سهامی انتشار.

       34.        نیلی، مسعود و همکاران (1389)، دولت و رشد اقتصادی در ایران، تهران: نشر نی.

       35.        نیلی، مسعود (1384)، جغرافیای اقتصادی صنعتی کشورهای منتخب جهان، تهران: انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف.

       36.        هادوی‌نیا، علی‌اصغر (1387)، فلسفه اقتصاد در پرتو جهان‌بینی قرآن کریم، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

       37.        هایک، فردریک (1382)، در سنگر آزادی، مجموعه مقالات، به انتخاب و ترجمه عزت‌اله فولادوند، تهران: نشر لوح فکر.

       38.        هس مر، الی تی (1389)، اخلاق در مدیریت، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

       39.        هکس، آرنولد و مجلوف، نیکلاس (1387)، مدیریت استراتژیک، ترجمه غلامرضا معمارزاده طهران و دیگران، تهران: انتشارات اندیشه‌های گوهربار.

     

    1. Abraham, S (2005), “Stretching Strategic Thinking”, Strategy & Leadership, vol. 38(3).
    2. Baraldi, Enrico (2007), “Strategic Thinking and the IMP Approach: A Comparative Analysis”, Industrial Marketing Management, vol.36.
    3. Broon, Peggy & Oslan, Erik L (1999), “Mapping the Strategic Thinking of Pubic Relations Managers in a Crisis Situation: on Illustrative Example Using Conjoint Analysis”, Public Relations Review, vol. 25 (3).
    4. Campbell, Andrew & Sally, Yeung, (1991), “Brief Case: Mission, Vision and Strategic Intent”, Long Range planning, vol.24.
    5. 48.Carroll, A, (1990), Business and Society: Ethics and Stakeholder Management, Cincinnati, ohio: south western
    6. Heracleous, Loizos (1998). “Strategic Thinking or Strategic Planning?”, Long Range Planning, vol. 31(3), 41.
    7. Howard, E. F (1989), “Strategic Thinking in Insurance”, Long Range Planning, vol. 22(5).
    8. Solomon، Robert C. (1998), It’s Good Business, in Shaw, W. Barry, V. (eds), Moral in Business, Wadsworth Publishing Company, 7th ed. 33-42
    9. Stacey, R. (1993), “Strategy as order emerging frown chaos”, Long Range Planning: 26(1).
    10. Stacey, R. (1990), “The Science of Complexity: An Alternative Perspective for Strategic Change Processes”, Strategic Management Journal, 6(6).
    11. Steiner, G. A. & et al (1995), “Formal Strategic Planning in the United States Today”, Long Range Planning, 16(3).
    12. Stumpf, S. A. (1989), “Work Experiences that Stretch Managers' Capabilities for Strategic Thinking”, Journal of Management Development, 8(5).
    13. Weber, C. E. (1984), “Strategic thinking; Dealing with uncertainty”, Long Range Planning, 17(5).
    14. Wilden, Ralf et al (2013), “Dynamic Capabilities and Performance: Strategy, Structure and Environment”, Long Range planning, Vol. 46.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار